حسن روحانی دو روز پیش در جلسه‌ی هیئت دولت سخن از گشایش اقتصادی به میان آورد. او اظهار داشت که دوشنبه‌ی هفته آینده گشایش اقتصادی در کشور رخ خواهد داد و دست دولت مقداری بازتر خواهد شد. سخنان روحانی نشان از آن دارند که سران سه قوه در جلسه‌ای در مورد وضعیت اقتصاد کشور صحبت کرده‌اند و قرار است چند روز دیگر، دوشنبه، جلسه را ادامه دهند و در صورتی که بر سر چیزی که بحث می‌کنند به توافق برسند و رهبری هم موافقت کند، اتفاقی اقتصادی در کشور خواهد افتاد. گشایش اقتصادی هفته آینده در میان مردم و همچنین کارشناسان اقتصادی و سیاسی بحث‌های زیادی را به‌دنبال داشته‌است.
در وضعیت اقتصادی فعلی کشور، که یکی از اقتصاددانان یعنی «سعید لیلاز» آن را بدترین وضعیت اقتصادی کشور بعد از دوران مغول می‌داند، چشم همه‌ی مردم به فرجی است. قیمت‌ها روز به روز در حال افزایش اند، حقوق برخی کارگران ماه‌هاست که پرداخت نشده و اگر هم پرداخت شود کفاف نمی‌دهد، کف‌گیر دولت ظاهراً به تهِ دیگ خورده و نه آن‌چنان خبری از دلار و یورو برای تزریق به بازار است و نه خزانه چیزی در خود دارد و دولت از طرق مختلف به‌دنبال تأمین کسری بودجه است. در این وضعیت، گشایش اقتصادی هفته آینده چیست؟
احتمالات در مورد گشایش اقتصادی هفته آینده
دیروز محمدباقر قالیباف در برنامه‌ای تلویزیونی حضور یافت و تا حدودی سخنان روحانی در مورد گشایش اقتصادی را تأیید کرد. او گفت که جلسه‌ای تشکیل داده‌اند و قرار است خبرهای خوبی در مورد بورس، بازار ارز و در کل بازار پول به مردم بدهند. دیشب واعظی، رییس دفتر رییس‌جمهور، نیز خبر از «روزهای پایانی تحریم» داد. او گفت اقتصاد ایران در ماه‌های آینده بسیار روشن‌تر از قبل است.
محمود واعظی گفت:
* با علامت‌هایی که از کشورهای اروپایی و آسیایی و دیگران دریافت کرده‌ایم، در ماه‌های پایانی تحریم قرار داریم.
* امیدواریم در ماه‌های آینده شرایط تحریمی کشور تغییر کند زیرا هدف آن‌هایی که ما را تحریم کردند تسلیم‌شدنِ ایران طی ۳ الی ۴ ماه بود اما الان ۲.۵ سال گذشته است و ما در این مدت علاوه‌براین‌‌که تسلیم نشدیم، اتکای‌مان به خودمان نیز افزایش یافت.
* زندگی مردم سخت شده، اما چیزی متوقف نشده است؛ تحریم‌کنندگان فقط ایجاد مزاحمت کردند.
* با علامت‌هایی که از کشورهای اروپایی و آسیایی و دیگران دریافت کرده‌ایم در روزهای پایانی تحریم قرار داریم زیرا تحریم‌کنندگان به هیچ یک از اهداف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و امنیتی خود نرسیدند. باید تاکید کنم که ماه‌های آینده وضعیت به مراتب بهتر می‌شود.
این سخنان محمود واعظی همراه شده با استعفای برایان هوک، نماینده‌ی ویژه‌ی آمریکا برای امور ایران. بسیاری از تحلیلگران استعفای هوک را به‌معنای شکستِ سیاست‌های آمریکا در چند سال اخیر برای فروپاشی اقتصاد ایران می‌دانند.
حسام‌الدین آشنا، مشاور رییس‌جمهور، نیز در توییترش نوشت:
#پیشنهاد
قبل از هر تصمیم اقتصادی شخصی یک هفته صبر کنید.
سیگنال‌هایی که برای مردم ایران ارسال می‌شوند مثبت هستند، اما فشارهای اقتصادی در سال‌های اخیر چنان برای مردم ایران سنگین بوده و وعده‌های مکرر مسئولان چنان مردم را خسته کرده که این وعده‌های اخیر روحانی، قالیباف و … نه‌تنها امیدی در دل اکثر مردم زنده نکرده بلکه برخی حتی به‌شوخی و به‌جد از دوشنبه و در کل از روزها و هفته‌های آینده هراس به دل راه داده‌اند.
فارغ از این موارد، گشایش اقتصادی هفته آینده چه می‌تواند باشد؟
برخی سخن از پیوستن ایران به FATF به میان آورده‌اند. ایران چندی پیش رسماً به لیست سیاه FATF رفت و رفته‌رفته قیمت دلار از حدود ۱۴ هزار تومان به ۲۳ هزار تومان رسید. گفته می‌شود در روزهای اخیر حتی بانک‌های روسی و چینی هم با ایران قطع‌همکاری کرده‌اند. پول‌های ایران در برخی کشورها از جمله کره‌ی جنوبی بلوکه شده‌اند. به هر صورت اگر گشایش اقتصادی هفته آینده پیوستن ایران به FATF باشد، چندان نباید منتظر گشایش اقتصادی تأثیرگذار بر سفره‌ی زندگی مردم بود، چراکه اولاً پول‌های بلوکه‌شده چندان زیاد هم نیستند و ثانیاً با پیوستن ایران به FATF همه‌چیز اتوماتیک به قبل از رفتنِ ایران به لیست سیاه بازنمی‌گردد؛ اما در کل حرکتِ امیدوارکننده‌ای برای اقتصاد کشور است.
حدس دیگری که برخی دیگر از تحلیلگران زده‌اند، بالا رفتن شاخص بورس است – خصوصاً به سبب آن‌که در روزهای اخیر بخشی از ارزهای صادراتی به کشور بازگشته‌اند. همچنین گفته می‌شود به‌زودی سهام پرسپولیس و استقلال در بورس عرضه خواهد شد.
رییس‌جمهور چند روز پیش هم در مورد این که بورس وضعیتی بهتر خواهد گرفت صحبت کرده‌بود. او گفته‌بود:
با شرایطی که بورس دارد صندوق‌های ما می‌توانند فعال‌تر شوند. بخش دولتی به‌تدریج بعد از سرمایه‌گذاری و به ثمر رساندن باید کم‌کم کنار بروند و صاحب سهام باشند و این برای آینده‌ی فعالیت آن‌ها ثمربخش‌تر است. با شرایطی که بورس نشان می‌دهد اوضاع بهتر خواهد شد؛ مردم باید همه چیز را به بورس بسپارند.
در واقع می‌توان گفت که گشایش اقتصادی هفته آینده می‌تواند عرضه اولیه بزرگ بورسی باشد. این عرضه اولیه بزرگ می‌تواند در تأمین قسمتی از کسری بودجه‌ی دولت بسیار تأثیرگذار باشد و شاید از همین رو است که روحانی به «بازتر شدن دست دولت» اشاره کرده‌است.
برخی دیگر می‌گویند گشایش اقتصادی هفته آینده می‌تواند دادنِ سهامِ عدالت به جاماندگان سهام عدالت باشد که البته این بسیار دور از ذهن است. تعداد کسانی که از سهام عدالت جا مانده‌اند نسبت به کسانی که سهام دارند بسیار کم است و دادنِ چنین خبری نمی‌تواند برابر با «گشایش اقتصادی» باشد.
حدس دیگری که در این زمینه وجود دارد این است که دولت قصدِ فروش اوراق ارزی با پایه‌ی نفت یا در واقع قصد «پیش‌فروش نفت» را دارد. در واقع دولت با این کار نفت ماه‌های آینده را به مردم می‌فروشد و در تاریخِ سررسید، با نرخ دلارِ همان تاریخِ سررسید و البته نرخِ نفت آن تاریخ بازپرداخت را به مردم انجام می‌دهد.
این اقدام می‌تواند هم باعث تأمین بخشی از کسری بودجه‌ی دولت شود و هم مقداری از نقدینگی کشور کم کند؛ اما این اقدام نیز چندان تأثیری در سفره‌ی مردم ندارد و در بهترین حالت برای دولت مفید است. گفته می‌شود در صورتی که این طرح اجرا شود و مردم هم استقبال کنند، شاید حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان از کسری بودجه‌ی دولت تأمین شود.
برخی حتی پا را فراتر گذاشته‌اند و گفته‌اند گشایش اقتصادی هفته آینده به معنای تغییر در سیاست خارجی است و شاید مذاکره‌ای قرار است صورت بگیرد. احتمال تغییر سیاست خارجی خصوصاً در ماه‌هایی که منتهی به انتخابات آمریکا هستند بسیار بعید به نظر می‌رسد.
سرانجام، باید چند روز صبر کنیم و ببینیم که این گشایش اقتصادی چه می‌تواند باشد.
واکنش‌ها به گشایش اقتصادی هفته آینده
در توییتر بسیاری از کاربران واکنش منفی به ماجرا نشان داده‌اند. برخی از توییت‌ها را می‌توانید در زیر بخوانید:
- از وحشت گشایش اقتصادی هفته آینده روحانی خوابم نمیبره. میترسم اون‌چنون گشایشی بکنه که… راستی! آرام بخش خوب چی پیشنهاد میدید؟!
- من شخصا طی این چند ماه که دولت رسما وارد بورس شد و شروع به کاسبی کرده شروع به فروش سهام کردم و حدود ۸۰٪ سرمایم نقد کردم. یعنی تا این حد به این دولت اعتماد دارم. وحالا دارن حرف از گشایش اقتصادی در هفته آینده میزنن !!!!!!!
- روحانی: اگر رهبر انقلاب موافقت کنند هفته آینده گشایش اقتصادی خواهیم داشت!وظیفه شما ایجاد گشایش اقتصادی در چارچوب نظام است که موافقت نمیخواهد! حالا این چه گشایشی است که لنگ موافقت است؟! باز چه خوابی دیده‌اید که برای تعبیرش نیازمند فشار به رهبری با گروگان گرفتن معیشت شده‌اید؟!
- سران‌قوا خبر از #گشایش_اقتصادی در هفته آینده می‌دهند. یا باید تحوّلی در روابط خارجی پدید آمده باشد یا احتمالاً دوباره پای #اقتصاد_دستوری و تحمیل به نظام پولی و مالی در کار است. حاکمیت مراقب باشد منافع آتیِ ملت را فدای منافع آنی و موقّت نکند. #تحول_ساختاری در اقتصاد، زمان‌بر است.
- رییس‌جمهور روحانی: ان‌شاءالله اگر مقام معظم رهبری موافقت کنند هفته آینده یک گشایشی در اقتصاد کشور به وجود خواهد آمد. امیدواریم این گشایش به FATF ربط داشته باشد؛ وگرنه گشایش که هیچ، تنگی اقتصادی ادامه‌دار خواهد بود.
- روحانی گفته هفته اینده گشایش اقتصادی خواهیم داشت. دلم روشنه. میخواد یارانه رو از ۴۵۵۰۰ به ۴۵۶۰۰ برسونه.
- واسطه ارتباط ما با خدا همین حسن روحانیه هر موقع قراره بلا برامون نازل بشه چند روز قبلش هشدار داده، حالا گفته هفته آینده دوشنبه گشایش اقتصادی جدیدی در کشور ایجاد میشه، آقا مراقب اموالتون باشید حسن روحانی هشدار خودشو داد.
۲ نظرها