با تسخیر سفارت آمریکا در سال ۵۸، این کشور مبادلات اقتصادی خود با تهران را قطع کرد تا یکی از بزرگترین شرکای تجاری تهران کنار برود. در آن برهه از تاریخ صادرات نفت ایران هم از ۲/۶ میلیون بشکه به ۹۰۰ هزار بشکه در روز رسید و کمی بعد تورم نیز از ۲۰ درصد گذشت. با آغاز جنگ تحمیلی هم، واردات از مهم‌ترین بندر تجاری ایران، بندر خرمشهر، مختل شد. این وضعیت باعث شد تا ایده کوپن در مهر ماه سال ۵۹ مطرح شود. ایده‌ای که چند روز از مطرح شدنش نگذشته، به سرعت تصویب و اجرایی شد.
اقلامی که در آن زمان مشمول کوپن شدند به قرار زیر بودند:
- بنزین
- روغن
- گوشت
- برنج
- صابون و پودر شوینده
- پنیر
- قند و شکر
- تن ماهی
- مرغ و تخم مرغ
همزمان به عنوان مکمل کوپن، در مقاطعی سیگار، دفترچه مشق، لوازم‌التحریر، پارچه چادری، قالیچه، پارچ و لیوان از طریق دفترچه‌های «ستاد بسیج اقتصادی کشور» توزیع می‌شد.
مهم‌ترین آسیب‌ها کوپن برای دولت:
- چاپ برگه‌های جعلی کوپن
- خرید کوپن‌های باطله که باعث می‌شد اقلام مربوطه سر از بازار سیاه در آورند.
بر اساس اطلاعات کتاب «اقتصاد ایران در دوران جنگ» که فرهاد دژپسند وزیر فعلی اقتصاد از نویسندگان آن است، ۲۳ درصد از کل بودجه دولت به جنگ اختصاص پیدا میکرد، در حالی که سهم بودجه اجتماعی که کالاهای کوپنی را در بر می‌گرفت؛ در حدود ۱۸ درصد بود. همین آمارها به روشنی نشان می‌دهد که تامین روحیه اجتماعی هم همپای هزینه‌های جنگ برای دولت اهمیت داشته است. از سال ۶۰ تا ۸۹ سیزده مرحله کوپن در میان تمامی سطوح جامعه اعم از شهر نشین، روستای و عشایر توزیع شد. با پایان جنگ، به تدریج در هر دوره، شماره کالاهای مشمول کوپن کاهش یافت و در نهایت به سه قلم کالای روغن، شکر و برنج محدود شد.
از سال ۸۶، نیز کوپن فقط به روستاییان و شهرهای کم جمعیت داده می‌شد تا اینکه پنجم اسفند ۸۸، کوپن شماره ۵۵۹ قند و شکر خانوارهای شهری، آخرین کوپنی بود که در سطح کشور توزیع شد و از آن پس یارانه نقدی جایگزین کوپن شد.
جواد اسماعیلی ملقب به پدر کوپن ایران در رابطه با کوپن چنین می‌گوید:
در ستاد بسیج اقتصادی، یکی از آرزوهایم این بود که بساط کوپن را جمع کنم و به جای آن به مردم کارت هوشمندی بدهم که مردم بتوانند از آن در هر زمینه‌ای از جمله تهیه کالا استفاده کنند.
اکنون پس از تحریم‌های ظالمانه آمریکا و اعلام چند باره مسئولان کشور مبنی بر قرار گرفتن در جنگ اقتصادی، با مصوبه مجلس، کوپن بار دیگر احیا شده است.
بر اساس همین مصوبه مجلس، کوپن پیش رو الکترونیکی خواهد بود. این کوپن که ۱۴ میلیارد دلار بودجه برایش اختصاص یافته است؛ دارو و تجهیزات پزشکی، نهاده‌های کشاورزی و دامی را در بر خواهد گرفت.
بیشتر بخوانید: بررسی نقش بانک‌ها در گرانی مسکن
