کروناویروس جدید در این روزها در حال جولان در سطح جهان است. در این بین یک سری کشورها نسبت به سایر کشورها بیشتر با این ویروس درگیر شده‌اند که متأسفانه کشور خودمان یکی از همین کشورهاست. کروناویروس افزون بر آن که روی نحوه‌ی زندگی و سلامت افراد جامعه تأثیرگذار است، تأثیری بسیار هم روی اقتصاد دارد. وضعیت بورس جهانی در این روزها خود گویای همه‌چیز است، اما حتی کسب و کارهای کوچک هم از تأثیرات این ویروس در امان نمانده‌اند. بسیاری از افراد یا کارشان را از دست داده‌اند یا آن که به شدت درآمدشان کم شده، آن هم در روزهای پایانی سال و روزهای اول سال جدید که بسیاری از کسب و کارها امید داشتند که درآمدشان را زیاد کنند. در ادامه مروری بر وضعیت کلی کسب و کارهای بزرگ و کوچک ایران بعد از شیوع کرونا در ایران خواهیم داشت. می‌خواهیم ببینیم ارتباط کرونا و کسب و کارهای ایرانی به چه صورت بوده و این ویروس در ابعاد کوچک و بزرگ چه تأثیراتی روی کسب و کارهای ایرانی گذاشته است.
کرونا و گردشگری
صنعت گردشگری به طور کلی و آژانس‌های گردشگری به طور جزئی بیشترین آسیب را از شیوع کرونا در ایران دیده‌اند. آژانس‌های گردشگری تا پیش از بهمن‌ماه حساب ویژه‌ای روی تورهای نوروزی خود کرده بودند، اما رفته‌رفته با شیوع کرونا در ایران، تورهای نوروزی کنسل شدند و این برابر بود با ضرری هنگفت به آژانس‌های گردشگری. بسیاری از بلیط‌های هواپیمایی هم استرداد شده‌اند و به‌نوعی تمامی آژانس‌های گردشگری از این زمینه نیز زیان دیده‌اند.
اوضاع طوری شده که حتی بزرگ‌ترین آژانس‌های گردشگری ایران در روزهای پیشین اقدام به تعدیل نیرو کرده‌اند. علی بابا، شرکت بزرگ گردشگری در ایران، همین چند وقت پیش اعلام کرد که از ۷۵۴ کارمند خود، عذر ۱۸۲ کارمند را خواسته و در روزهایی که به «روزهای دم عید» معروف اند، ۱۸۲ نفر از کارمندان این شرکت بیکار شده‌اند. الی گشت هم چند وقت پیش اعلام کرد که ۸۰ نفر از کارمندان‌اش دیگر با این شرکت همکاری نخواهند داشت. اسنپ‌تریپ، یکی از اعضای مجموعه‌ی بزرگ اسنپ، هم به عنوان یکی از شرکت‌های مشهور گردشگری با ۳۴ نفر از نیروهای خود قطع همکاری کرده‌است.
این‌ها البته شرکت‌های مشهور و بزرگ گردشگری در ایران هستند که این‌چنین اخبار مربوط به تعدیل نیروهای‌شان منتشر و پخش می‌شود و بنابراین می‌توان حدس زد که این تعدیل نیرو در شرکت‌های کوچک گردشگری هم اتفاق افتاده ولی اخبار این شرکت‌ها انتشار همگانی نداشته است.
با این وضعیتی که کرونا در ایران دارد و احتمالاتی که متخصصان و پزشکان در مورد شیوع بیشتر این ویروس در روزهای آتی می‌دهند، می‌توان حدس زد که بسیاری از شرکت‌های گردشگری – لااقل به صورت موقت – به زودی کارشان را تعطیل خواهند کرد. این وضعیت البته فقط برای شرکت‌های گردشگری ایرانی نیست، بلکه بسیاری از شرکت‌های گردشگری در شرق آسیا، اروپا و آمریکا هم با چنین وضعیتی دست و پنجه نرم می‌کنند و ازآن‌جا که سفرهای هوایی تا حد بسیار زیادی کنسل شده‌اند، در این بین ایرلاین‌های هوایی مشهور از جمله قطر ایرویز، امیریتس، بریتیش ایرویز و فرانس‌ایر نیز روزهای سختی را سر می‌کنند.
کرونا و سایر کسب و کارهای ایرانی
تعدیل نیرو فقط در شرکت‌های گردشگری انجام نشده، بلکه شرکت‌ها و کسب و کارهای دیگری هم هستند که چنین وضعیتی دارند. گفته می‌شود شرکت چیلیوری، یکی از شرکت‌های مشهور ایرانی در سفارش غذای آنلاین، فعالیت خود را به صورت موقت تعطیل کرده و بنابراین در چنین شرایطی به احتمال بسیار عده‌ای از کارمندان این شرکت (به صورت موقت) بیکار شده‌اند.
اسنپ‌فود نیز، دیگر شرکت مشهور سفارش غذای آنلاین، باوجودی‌که برخلاف چیلیوری تعطیل نشده است اعلام داشته که حدود ۱۰ درصد از کارکنان‌اش دیگر با این شرکت همکاری نخواهند داشت. بیانیه‌ی اسنپ‌فود نشان از ضرر چند میلیارد تومانی اسنپ‌فود در طی شیوع ویروس کرونا در ایران دارد. گویا درصد عمده‌ای از مشتریان اسنپ‌فود به سبب مشکلات بهداشتی ناشی از ویروس کرونا از سفارش آنلاین غذا اجتناب می‌کنند.
در این بین البته جز اسنپ‌فود و چیلیوری و کسب و کارهای آنلاین دیگر، بسیاری از کسب و کارهای آفلاین هم در ایران بر اثر کرونا متضرر شده‌اند. درصدی از آن‌ها یا کلاً تعطیل کرده‌اند یا آن که به حالت نیمه‌تعطیل درآمده‌اند.
شیرینی‌فروش‌ها، رستوران‌دار‌ها، راننده‌تاکسی‌ها، آرایشگرها، خشکبارفروشی‌ها، املاکی‌ها، مکانیک‌های خودرو و بسیاری افراد دیگر با مشاغل مختلف از شیوع ویروس کرونا در ایران آسیب دیده‌اند و می‌بینند.
کرونا برای کدام کسب و کارها سود داشته است؟
سخن ما در این نوشتار در مورد ارتباط کرونا و کسب و کارهای ایرانی است و بنابراین نباید فقط به تأثیر منفی این ویروس روی کسب و کار ایرانی اشاره داشته باشیم، چرا که برخی از کسب و کارهای ایرانی اتفاقاً در این روزها شاهد رونق کار خود بوده‌اند.
بدون تردید در این بین، فروشگاه‌های اینترنتی بیشترین سود و بهره را برده‌اند. لزوم بیرون‌نیامدن از خانه و به اصطلاح قرنطینه‌ی خانگی کاری کرده که بسیاری از مردم به‌دنبال خرید آنلاین اقلام مورد نیاز خود باشند. دیجی‌کالا در این بین بیشترین سود را برده و گویا چنان رونق کسب و کار این شرکت بزرگ خرده‌فروشی آنلاین زیاد است که حتی تصمیم به استخدام بیش از ۲۰۰۰ نیرو برای حمل و نقل و انبار گرفته است.
افزون بر این، با وجودی که اسنپ‌تریپ و اسنپ‌فود، دو عضو خانواده‌ی اسنپ، بر اثر شیوع کرونا در ایران دچار زیان شده‌اند، عضوی دیگر از این خانواده یعنی اسنپ‌مارکت روزهای خوبی را در حال سپری‌کردن است. بسیاری از تهرانی‌ها اقلام خوراکی و آشامیدنی خود را در این روزها از اسنپ‌مارکت سفارش می‌دهند و همین موجب شده که سود خوبی در طی این مدت نصیب اسنپ‌مارکت شود.
میوه‌فروشی‌ها – چه آنلاین و چه آفلاین – نیز در این روزها فروش خوبی را تجربه کرده‌اند و می‌کنند، چراکه مردم با خوردن میوه به دنبال افزایش قدرت سیستم ایمنی خود هستند. داروخانه‌ها هم به شدت در این بین سود کردند، آن هم با فروش محلول‌های ضدعفونی‌کننده، ماسک، الکل و موارد این قبیل.
سخن آخر
بدون‌تردید شیوع کرونا در ایران و جهان بیش از آن که روی کسب و کارهای ایرانی تأثیر مثبت داشته باشد، تأثیر منفی داشته است. این درست است که برخی کسب و کارها رونق پیدا کرده‌اند، اما اکثر کسب و کارها متضرر و گاه تعطیل شده‌اند. در این بین لزوم اتحاد مردم برای کم‌کردن ضررهای جانی و مالی این ویروس بیش از پیش به چشم می‌خورد. باید همه دست در دست هم دهیم تا این ویروس هم کمترین آسیب جانی را به همراه داشته باشد و هم کمترین آسیب مالی به کسب و کارها و کارمندان و کارگران ایرانی.
یک نظر