اختلال در سرویس AMP از دو روز پیش تا کنون به مسئله‌ی اساسی بسیاری از وب‌سایت‌های ایرانی تبدیل شده است. بسیاری از سایت‌های پربازدید ایرانی از این سرویس برای کاربران موبایل بهره می‌برند و حالا با اختلالی که در این سرویس به وجود آمده و بحث‌ها در باب فیلتر سرویس AMP را سبب شده، چالشی جدید پیش‌روی مدیران این وب‌سایت‌ها قرار گرفته است. در ادامه بیشتر در این باره صحبت خواهد شد.
نقش AMP در وب‌سایت‌ها
وب‌سایت‌های خبری پربازدید از جمله خبرگزاری مهر، تسنیم، ایرنا و ایسنا از جمله وب‌سایت‌هایی هستند که از سرویس AMP بهره می‌برند. سرویس AMP چندین قابلیت دارد، اما مهم‌ترین قابلیت آن در نمایش‌دادن سریع صفحات وب‌سایت به کاربران موبایل است. وقتی در گوگل کلمه‌ای جست‌وجو می‌شود، کاربر موبایل با کلیک بر روی وب‌سایتی که از AMP بهره میبرد، در عرض یک ثانیه می‌تواند صفحه‌ای که روی آن کلیک کرده را ببیند. نکته‌ی دیگری که در راستای AMP وجود دارد این است که با استفاده از این سرویس امکان مشاهده‌ی صفحات وب‌سایت‌های فیلتر بدون استفاده از VPN نیز فراهم است. به‌عنوان مثال، وقتی کاربر موبایل کلمه‌ی کلیدی X را در موتور جستجوی گوگل وارد می‌کند، این امکان را دارد که روی لینک بی‌بی‌سی فارسی هم کلیک کند و در عرض یک ثانیه خبری که بی‌بی‌سی پیرامون موضوع X منتشر کرده را ببیند.
مشکل در دسترسی ایرانی‌ها به AMP
این روزها اما کاربران موبایل ایرانی، به AMP دسترسی ندارند. این موضوع موجب شده که ضرری هنگفت به وب‌سایت‌های ایرانی استفاده‌کننده از سرویس AMP وارد شود، چراکه بخش عمده‌ای از ترافیک وب‌سایت‌ها را کاربران موبایل تشکیل می‌دهند و با اختلالی که در سرویس AMP به وجود آمده، وب‌سایت‌های ایرانی عملاً بخش عمده‌ی ترافیک خود یعنی کاربران موبایل را از دست داده‌اند و این افزون بر ضرر و زیان سئویی، ضرر و زیان‌های دیگری را هم برای این وب‌سایت‌ها سبب شده‌است.
آیا سرویس AMP فیلتر شده‌است؟
متأسفانه ایرانیان در زمینه‌ی فضای مجازی با دو محدودیت شاخص روبه‌رو هستند. یک محدودیت را داخلی‌ها برای ایرانیان گردآورده‌اند و محدودیت دیگر را خارجی‌ها.
داخلی‌ها از طریق فیلترینگ دسترسی کاربران ایرانی به برخی وب‌سایت‌های خارجی و داخلی را مسدود کرده‌اند و خارجی‌ها نیز – از جمله خود گوگل – با احتمال تحریم موجب عدم‌دسترسی آی‌پی ایرانی به برخی سرویس‌ها و وب‌سایت‌ها شده‌اند.
اکنون که سرویس AMP با اختلال مواجه شده، دقیق مشخص نیست که داخلی‌ها دسترسی ایرانی‌ها به سرویس AMP را قطع کرده‌اند یا خود گوگل در لطفی دیگر کاری کرده که ایرانی‌ها حتی به AMP دسترسی نداشته باشند؟
باوجود برخی گمانه‌زنی‌ها در مورد این‌که خود گوگل ایرانی‌ها را در لیست سیاه استفاده‌کنند‌گان AMP قرار داده، به‌نظر می‌رسد که سرویس AMP توسط داخلی‌ها فیلتر شده‌است. با مراجعه به وب‌سایت کارگروه فیلترینگ می‌توان دید که ampproject فیلتر شده‌است.
در این راستا عادل طالبی، دبیر انجمن کسب‌وکارهای اینترنتی، می‌گوید احتمال آن‌که فیلترینگ موجب اختلال در سرویس AMP گوگل شده باشد بیشتر است. او همچنین قول داده که این موضوع را بررسی و پیگیری کند.
بحث‌هایی هم در توییتر و سایر شبکه‌های اجتماعی پیرامون فیلتر یا عدم فیلتر سرویس AMP گوگل درگرفته‌اند و برخی نشان از آن دارند که واقعاً این سرویسِ گوگل توسط داخلی‌ها فیلتر شده است.
موضوع دیگری که نشان می‌دهد AMP توسط داخلی‌ها فیلتر شده این است که از دیروز تا کنون اوضاع برای AMP بهتر شده و برخی وب‌سایت‌ها با همان سرویس AMP برای کاربران موبایل به نمایش درمی‌آیند. برخی می‌گویند که اختلال دوروزه‌ی AMP در ایران ناشی از تست فیلترینگ بوده‌است، این یعنی در آینده‌ای نزدیک این احتمال زیاد است که AMP تماماً برای کاربران و وب‌سایت‌های ایرانی غیرقابلاستفاده شود.
از AMP خارج شویم یا نه؟
این‌که کاربران موبایل ایرانی می‌توانستند بدون آن‌که فیلترشکن روشن کنند به وب‌سایت‌هایی مثل بی‌بی‌سی‌فارسی، رادیوفردا و چند وب‌سایت ممنوعه‌ی دیگر دسترسی داشته باشند و همچنین این‌که خارجی‌ها می‌توانستند از طریق همین AMP به‌سادگی به خبرگزاری‌های ایرانی از جمله ایسنا، ایرنا و تسنیم دسترسی پیدا کنند، شاید موضوعی است که باب میل کارگروه فیلترینگ یا اشخاصی دیگر نیست و همین است که موجب شده به فکر فیلتر سرویس AMP بیفتند. مسأله هر چه که باشد، چه این مشکل از داخل باشد و چه از خارج، در هر صورت زنگ خطر به‌صدا درآمده‌است و شاید بهتر باشد وب‌سایت‌های ایرانیِ استفاده‌کننده از سرویس AMP تصمیم به خروج از این سرویس بگیرند.
اگر این سرویس از داخل فیلتر شود یا خود گوگل مانع از استفاده‌ی ایرانی‌ها از این سرویس شود، کار برای وب‌سایت‌هایی که از این سرویس استفاده می‌کنند دشوار خواهد بود. در نظر داشته باشید که برای خروج از AMP، باید کارهای فنی انجام شوند و یک سری بهینه‌سازی‌ها در وب‌سایت صورت گیرند تا مشکلی در دوران بعد از سرویس AMP وجود نداشته باشد.
