با علی باقری ملقب به جلیلی ثانی بیشتر آشنا شوید

علی باقری معاون سعید جلیلی در مذاکرات هسته‌ای در دولت محمود احمدی‌نژاد، معاون سیاسی وزیر خارجه دولت ابراهیم رئیسی شد. او زاده سال ۱۳۴۶، برادرزاده آیت‌الله مهدی کنی و دانش آموخته معارف اسلامی و اقتصاد از دانشگاه امام صادق است. باقری بعد از حضور در سازمان صدا و سیما با وجود اینکه رشته تحصیلی‌اش نامرتبط بود، مدتی در وزارت امور خارجه فعالیت کرد و سپس به همراه سعید جلیلی به دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی رفت. کمی بعد از آن و در دوره مذاکرات هسته‌ای سعید جلیلی، باقری به عنوان مذاکره کننده ارشد همواره در کنار او دیده می‌شد.

خوب است بدانید در اسفند ماه سال ۱۳۸۶ و در دوره مسئولیت جلیلی و باقری، آژانس انرژی اتمی، گزارشی درباره ایران منتشر کرد. در این گزارش بر حل و فصل چند موضوع تاکید اما گفته شده بود که ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران بی‌پاسخ مانده است. جالب اینجاست که جلیلی و باقری به اشتباه گزارش آژانس را پیروزی بزرگ ایران تلقی کردند. نکته جالب توجه دیگر اینکه سعید جلیلی پس از انتشار این گزارش با چهره‌ای خندان در کنفرانس خبری حاضر شد.

در قدم بعدی هم سازمان تبلیغات اسلامی پیشنهاد برگزاری جشن شکرگزاری را در رسانه‌ها مطرح کرد. این در حالی بود که اتفاقات به شکل دیگری پیش رفت و برخلاف انتظار جلیلی و باقری بعد از گزارش آژانس، قطعنامه‌‌ای در شورای امنیت علیه ایران صادر شد. نکته قابل تامل دیگر این است که در دوره جلیلی و باقری سه قطعنامه آن هم با حمایت روسیه و چین علیه ایران صادر شد از جمله قطعنامه ۱۹۲۹ که ایران را تحت فصل هفت منشور سازمان ملل که در مورد تهدید صلح و مجوز اقدام نظامی علیه کشورهاست، قرار داد.

با این حال آنها هیچ گاه این موضوع را نپذیرفتند و حتی همواره مذاکرات خود را موفق ارزیابی می‌کردند. حتی علی باقری زمانی که در یک برنامه تلویزیونی حاضر شده بود، افرادی که صدور این قطعنامه را به مذاکرات آنها گره می‌زدند به دو دسته ناآگاه و کسانی که مقاصد خاص تخریبی دارند، تقسیم می‌کند. بر همین اساس به نظر می‌رسد سعید جلیلی و علی باقری درک درستی از قطعنامه‌های صادر شده علیه ایران و تاثیر واقعی آنها بر اقتصاد و زندگی مردم نداشتند.

به استناد گفته‌های وزیر امور خارجه سابق کشورمان، محمد جواد ظریف، آقایان جلیلی و باقری هنوز بر این باور هستند که ما در ذیل فصل هفت سازمان ملل نبودیم. به گفته ظریف منظور این دو مذاکره کننده سابق این است که ما در ذیل ماه ۴۲ فصل هفت نیستیم اما متوجه نیستند که فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد از ماده ۳۹ تا ماده ۵۱ شامل حال ایران در آن زمان شده است. جالب است بدانید که باقری حتی مدعی است که ایران در آن دوره تحت تحریم نفتی هم قرار نگرفته بود. نکته قابل تامل دیگر این است که تیم مذاکره کننده در آن دوره پیروزی خود را صرفاً در تعیین محل مذاکره می‌دانستند و زمان زیادی هم برای آن صرف می‌کردند.

ولیام برنز، رئیس فعلی سازمان C.I.A که مذاکره کننده ارشد آمریکا بود، توضیح داد که چگونه از نوع مذاکره جلیلی علیه ایران استفاده کرده است. برنز گفته که آنها پاسخ‌های جلیلی را می‌توانستند پیش‌بینی کنند و به همین دلیل بوده که به مذاکرات پیوستند تا بدین وسیله اتهامات از آمریکا رفع شود. او در ادامه نیز گفته که پاسخ‌های جلیلی، آمریکا را موضع قدرت و ایران را در موضع دفاعی قرار می‌داد. در نتیجه آمریکا با افزایش اتحاد با شرکای مذاکره کننده فضا را برای تحریم بیشتر ایران آماده می‌کرد.

برنز همچنین نوشته سعید جلیلی در یکی از جلسات، پس از حدود چهل دقیقه فلسفه‌بافی بیهود یک سند غیر رسمی «Non paper» تحویل داد اما بخش جالب ماجرا اینجاست که در بالای آن به اشتباه نوشته شده بود «None paper» که به این معناست برگه مذکور برگه فاقد هر گونه ارزش محتوایی می‌باشد. با توجه به همین اشتباه برنز هم در اظهارت خود این چنین گفته که این هیچ توضیف دقیقی از محتوای سند جلیلی بوده است.

خوب است بدانید زمانی که سعید جلیلی برای انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲ نامزد شد، علی باقری از مهم‌ترین اعضای ستاد انتخاباتی او بود. پس از آغاز به کار دولت حسن روحانی هم باقری همواره از تندترین مخالفان تیم جدید مذاکره کننده بوده است. او در این مدت به رسمیت شناختن فعالیت هسته‌ای ایران و فعالیت مجاز پایگاه نظنز با نظارت آژانس انرژی اتمی پس از برجام را قبول نداشت و معتقد است برخی از مسئولان سازمان انرژی اتمی و تیم هسته‌ای به سان دوره قاجار که نفت را ماده بد بو و بی‌ارزشی می‌دانستند و به خارجی‌ها تحویل می‌داند، برای ذخیره اورانیوم کشور چنین می‌کنند.

باقری حتی معقد است در خصوص برنامه هسته‌ای ایران هم زمان از دست رفته و هم چیزی در دست‌مان نداریم. جالب توجه اینکه باقری برجام را به طور کامل رد کرده و با دقاع از ادامه تحریم‌ها می‌گوید آمریکا از ادامه تحریم‌ها خوف داشته است. او می‌گوید آمریکایی‌ها خوفشان از این بوده که استمرار تحریم‌های ایران باعث شود تحریم‌ها شکسته شوند و اصلاً حرف باراک اوباما و جان کری نیز بر همین اساس بوده است. حال احتمال می‌رود باقری به عنوان مذاکره کننده اصلی در وین حاضر شود اما گویا سطح زبان انگلیسی او چندان خوب نیست چرا که پست توییتری اخیر او حاوی اشتباه بسیاری بوده است. علاوه بر موضوع برجام خوب است بدانید نام او در همایش‌هایی در مخالفت با FATF و لوایح مرتبط با آن مثلا CFT نیز دیده می‌شود.

بیشتر بخوانید: آشنایی با مواضع انسیه خزعلی معاون امور زنان در دولت سیزدهم