متاسفانه به خاطر از بین رفتن متون ایرانی در اثر چندین بار تاراج و حمله وحشیانه درباره این موضوع تنها می‌توان به منابع و مورخان یونانی اتکا کرد. درباره علت مرگ کوروش کبیر سه روایت وجود دارد که هر سه توسط تاریخ نگاران یونانی نوشته شده است. با هم در ادامه این سه روایت را مرور می‌کنیم.
- اولی روایت هردوت است که می‌گوید کوروش در حمله به ماساگت‌ها و به دست ملکه آنها سر بریده شد. روایتی که حتی خود هردوت هم چندان با اطمینان از آن سخن نمی‌گوید و با توجه به قرار داشتن مقبره کوروش در پاسارگاد و دور بودن محل جنگ از ایران، این روایت دور از دهن به نظر می‌رسد.
- روایت دوم در کوروش‌نامه گزنفون آمده است. او می‌گوید کوروش کبیر شبی در خواب دید که زمان مرگش نزدیک شده است. وی پس از سه روز که در بستر بیماری بود، دو پسر خود را فراخواند و سرزمینش را میان آنان تقسیم کرد. پس از یک مراقبه طولانی روحش عروج کرد و به ملکوت اعلی پیوست.
- روایت آخر، تقریبا ترکیبی از دو روایت قبلی است. در نوشته‌های کنتزیاس؛ تاریخ نگار و پزشک یونانی آمده است، کوروش کبیر در جنگ با دربیک‌ها، قومی که ساکن منطقه گرگان امروزی بودند، زخمی شد اما با وجود جراحتی که داشت توانست خود را به پایتخت برساند و اندکی قبل از مرگش ایران را میان دو پسر خود، کمبوجیه و بردیا، تقسیم کند.
با هم بخوانیم: در مورد خانه‌های آدولف هیتلر چهره شماره یک جنگ جهانی دوم چه می‌دانید؟
مورد اول واقعا مسخره هست . ایران ستیزان هم دارن ازش سواستفاده میکنن . ولی دوم و سوم به نظرم میتونن درست باشن. هرچند سوم هم چطور زخمی بوده کشنده بوده ولی تا فاصله گرگان به پاسارگاد اونم با اسب بدون جاده نکشته . به نظرم مورد دوم از همه منطقی تر هست .