نان از آن خوراکی‌هایی است که در روزهای شیوع کروناویروس نه می‌توان ضدعفونی‌شان کرد و نه می‌توان تا جای امکان از خوردن آن‌ها اجتناب کرد. البته نان‌های صنعتی هستند که شعار برندشان «استفاده‌نکردن از دست» در آن‌هاست، با این حال هیچ نانی به اندازه‌ی نان خانگی مطمئن نیست. وقتی می‌توان در خانه نان تهیه کرد، چه لزومی دارد که در دوران شیوع کرونا ریسک کرد و نان از بیرون خرید؟ ما در ادامه‌ی این نوشتار طرز تهیه‌ی دو نوع نان خانگی را خدمت شما توضیح خواهیم داد تا از این پس بتوانید در منزل با صرف اندکی زمان، خودتان نان بهداشتی و خوش‌طعم تهیه کنید.
طرز تهیه نان بربری خانگی
نان بربری یکی از دو نوع نان خانگی است که در این نوشتار به معرفی طرز تهیه‌ی آن‌ها می‌پردازیم. برای درست کردن نان خانگی آن هم از نوع بربری چندان دشواری خاصی در پیش ندارید. برای تهیه‌ی نان بربری به مواد زیر نیاز دارید:
- خمیرمایه
- آب ولرم
- آرد نانوایی [بهتر است هم خمیرمایه و هم آرد نانوایی را از نانوایی‌های بربری تهیه کنید.]
- روغن‌مایع نمک
در مرحله‌ی اول مقدار کمی [در حد یک قاشق غذاخوری] خمیر مایه را با یک چهارم لیوان آب و مقدار بسیار کمی شکر ترکیب کنید. سپس روی لیوان سرپوش بگذارید و ده الی پانزده دقیقه صبر کنید. پس از آن، سرپوش را بردارید و مطمئن شوید که ترکیب خمیرمایه و آب کاملاً پف کرده باشد.
حال در کاسه‌ای دیگر، البته کاسه‌ای بزرگ، مقداری آرد نانوایی و آب و خمیری که عمل آمده است را ترکیب کنید. ترکیب این مواد باید به گونه‌ای باشد که خمیری نه سفت و نه شل شکل بگیرد. این ترکیب را چند دقیقه ورز دهید. بعد از چند دقیقه مقدار کمی روغن اضافه کنید و باز هم ورز دهید.
در نظر داشته باشید که خمیر نان بربری نسبت به خمیر نان لواش چسبندگی بیشتری دارد، بنابراین اگر موقع ورز دادن خمیر دیدید که خمیر چسبنده است نیازی نیست مدام به آن آرد اضافه کنید. با ورز دادن خمیر، مقداری از چسبندگی آن هم کم خواهد شد.
وقتی که خمیر را خوب ورز دادید، آن را در کاسه به حال خود بگذارید، منتها بهتر است با نایلون روی آن را بپوشانید تا هوا به آن وارد نشود. پس از یک ساعت به سمت خمیر بیایید و باز یکی دو دقیقه آن را ورز دهید.
در این مرحله نوبت به آن رسیده که خمیر را باز کنید. به هر اندازه‌ای که دوست دارید می‌توانید با باز کردن خمیر، نان بربری درست کنید. اگر نان بربری بزرگ دوست دارید، مقداری بیشتری خمیر بردارید و باز کنید، اگر نان بربری کوچک و گرد دوست دارید به اندازه‌ی کمتری خمیر بردارید و به صورت گرد با استفاده از وردنه باز کنید. وقتی چند خمیر آماده و بازشده تهیه کردید، اجازه دهید حدود ۱۰ دقیقه هوا بخورند.
در این مرحله، باید ماده‌ای برای رویه‌ی نان بربری تهیه کنید، ماده‌ای که اصطلاحاً «رومال» نامیده می‌شود. برای تهیه‌ی رومال، حدود یک قاشق آرد را با ۵ لیوان آب ترکیب کنید. ترکیب آب و آرد را روی شعله‌ی گاز بگذارید و زمانی که ترکیب کاملاً غلیظ شد شعله را خاموش کنید.
در این بین فر را روشن کنید و دما را روی ۲۰۰ درجه‌ی سانتی‌گراد بگذارید. وقتی فر داغ شد، قبل از آن که هر یک از خمیرهایی که باز کرده‌اید و شکل داده‌اید را داخل فر بگذارید چند شیار روی آن‌ها بکشید و سپس رومال را روی خمیرها بمالید. بعد از این مراحل، خمیرها را در فر قرار دهید و اجازه دهید حدود یک ربع گرما ببینند. برای آن که خشک نشوند بهتر است یک کاسه آب درون فر قرار دهید.
با انجام هر یک از این کارها به ترتیبی که گفته شد، نان خانگی از نوع بربری را در دسترس دارید.
طرز تهیه نان لواش خانگی
نوع دوم نان خانگی که در این نوشتار به معرفی طرز تهیه‌ی آن می‌پردازیم لواش است. نان لواش نسبت به نان بربری برای خوردن برخی از غذاها گزینه‌ی بهتری است، چراکه نازک‌تر و سبک‌تر است.
برای تهیه‌ی این نان خانگی به مواد زیر نیاز دارید:
- آرد گندم
- آرد سفید
- خمیرمایه
- نمک
- شکر
- آب ولرم
برای تهیه‌ی خمیر نان، ابتدا یک قاشق غذاخوری خمیر مایه را با آب و مقداری بسیار اندک شکر ترکیب کنید و به هم بزنید. سپس درب ظرف را ببندید و اگر ظرف درب ندارد با پلاستیک روی آن را بپوشانید و حدود ۱۰ دقیقه صبر کنید.
در ۱۰ دقیقه‌ای که خمیرمایه عمل می‌آید آرد سفید و آرد گندم را ترکیب کنید و نمک به آن‌ها اضافه کنید. نمک باید تا حدی اضافه شود که وقتی ترکیب نمک و آردها را در دهان می‌گذارید طعم نمک را حس کنید. در این مرحله، خمیرمایه‌ای که قرار بود در ۱۰ دقیقه عمل بیاید را هم به این ترکیب اضافه کنید. مقداری هم آب اضافه کنید و به هم بزنید و ترکیب کنید و ورز دهید تا خمیری نه سفت و نه نرم حاصل شود. مقداری هم آرد به خمیر اضافه کنید تا خیلی چسبنده نباشد.
پس از انجام این مراحل، روی ظرف نایلون بکشید و یک ساعت صبر کنید تا خمیر حاصل شود. در این یک ساعت حجم خمیر افزایش پیدا خواهد کرد.
بعد از یک ساعت به سمت خمیر بیایید و دوباره ورز دهید. پس از ورز دادن و سرحال کردن خمیر، نوبت به آن رسیده که چانه درست کنید. وقتی چانه‌ها را درست کردید حدود ۲۰ دقیقه تا نیم ساعت چانه‌ها را رها کنید تا نانی که از آن‌ها حاصل می‌شود ترد باشد.
بعد از نیم ساعت، ساج تهیه کنید و روی شعله‌ی گاز قرار دهید. اگر ساج ندارید می‌توانید از سینی یا پشت قابلمه یا ماهیتابه استفاده کنید. چانه‌ها را روی ساج یا سینی که روی شعله قرار دارد بگذارید و اجازه دهید نان‌ها خوب بپزند.
به این ترتیب، نان خانگی لواش شما آماده است.
