حس طعم تلخ در دهان پس از مصرف برخی مواد غذایی طبیعی است و نباید آن را به بیماری ربط داد، اما برخی از انسان‌ها به صورت مداوم در دهان‌شان احساس تلخی می‌کنند. حس تلخی دهان آزاردهنده است، اما گاهی هم می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری باشد. بهتر است درصورتی‌که حس تلخی در دهان ادامه‌دار بود به پزشک مراجعه کنید، با این حال ما در این نوشتار مروری بر چند درمان خانگی برای تلخی دهان داریم تا لااقل بتوانید قبل از مراجعه به پزشک از طریق یکی از درمان‌های خانگی زیر تلخی دهان را ولو موقت درمان کنید.
قبل از آن‌که به درمان‌های خانگی تلخی دهان بپردازیم، اجازه دهید با هم مروری داشته باشیم بر علل تلخی دهان.
علل تلخی دهان
۱- سندرم سوزش دهان
سندرم سوزش دهان، چنان‌که از نام‌اش برمی‌آید، موجب احساس سوزش در دهان می‌شود، احساسی که گاه بسیار دردناک است. سندرم سوزش دهان صرفاً موجب احساس سوزش نمی‌شود بلکه گاه خشکی و تلخی دهان را نیز در پی دارد. این سندرم می‌تواند هم در مردان و هم در زنان اتفاق بیفتد، هر چند که احتمال بروز آن در میان زنان یائسه بیشتر است. در ضمن علت دقیق سندرم سوزش دهان مشخص نیست، اما از برخی عوامل با عنوان علل احتمالی سندرم سوزش دهان یاد می‌شود:
- تغییرات هورمونی در دوران یائسگی
- دیابت
- داروهای درمان سرطان
۲- بارداری
استروژن، هورمون زنانه، در دوران بارداری پایدار نیست و از نوسان بسیاری برخوردار است. به همین دلیل می‌تواند موجب تغییر در حس چشایی زن باردار شود. این‌که بسیاری از زنان باردار در این دوران احساس تلخی در دهان دارند همین است. البته این احساس تلخی پس از دوران بارداری برطرف می‌شود.
۳- خشکی دهان
خشکی دهان هم از جمله مواردی است که می‌تواند تلخی دهان را در پی داشته باشد. خشکی دهان، عموماً نتیجه‌ی تغییر در میزان بزاق است. این تغییر ناشی از موارد مختلفی است از جمله:
- افزایش سن
- مصرف برخی داروهای خاص
- برخی اختلالات خودایمنی
- مصرف دخانیات
۴- رفلاکس معده
رفلاکس معده به دلیل شل‌شدن اسفنکتر پایین مری رخ می‌دهد. در اثر شل‌شدگی این اسفنکتر، غذاها و اسید معده با راحتی بیش‌تری می‌توانند از معده به مری و دهان بیایند و با خود آنزیم‌های موجود در دستگاه گوارش را به همراه بیاورند و این‌گونه موجب تلخی دهان شوند. برخی از علائم رفلاکس معده عبارت اند از:
- احساس سوزش در سر دل
- احساس سوزش در قفسه سینه
- آروغ زدن زیاد
- سرفه‌های خشک
۵- داروها و مکمل‌ها
به‌هنگام مصرف داروها، هر اندازه از آن‌ها که توسط بدن جذب شود مقدار باقی‌مانده در بزاق دفع می‌شود و از آن‌جا که برخی داروها از عناصر تلخ برخوردار اند می‌توانند موجب احساس طعم گس در دهان شوند.
برخی از این داروها عبارت اند از:
- تتراسایکلین
- لیتیم
- برخی داروهای قلبی
- مکمل‌های حاوی روی و مس
۶- بیماری‌ها و عفونت‌ها
موقع ابتلا به سرماخوردگی، عفونت سینوسی و سایر بیماری‌ها، بدن به طور خودکار یک پروتئین تولید می‌کند تا به مبارزه با عفونت برود. این پروتئین می‌تواند باعث احساس تلخی در دهان شود.
*****
این موارد علل عام تلخی دهان اند. ممکن است برخی عوامل دیگر از جمله عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و یا حتی نفس کشیدن با دهان نیز موجب تلخی دهان شوند.
هر صورت، حال که به همراه یکدیگر مروری بر علل احتمالی تلخی دهان داشتیم نوبت به معرفی درمان‌های خانگی تلخی رسیده است.
درمان‌های خانگی تلخی دهان
- روزانه بیش از ۸ لیوان آب بنوشید.
- روزانه مدت ۳ دقیقه با جوش شیرین دهان‌تان را مسواک کنید.
- اگر به رفلاکس معده دچار هستید، به فکر درمان این بیماری باشید.
- از مصرف غذاهای خیلی چرب دوری کنید.
- از مسواک مخصوص زبان یا همان مسواک زبان‌شور حداقل یک بار در روز استفاده کنید.
- گفته می‌شود خوردن مرکبات در رفع تلخی دهان مؤثر است.
- مصرف کافئین را محدود کنید.
سخن آخر
درست است که تلخی دهان موجب آزار است و کلافگی را در پی دارد، اما برای آن نباید نگران بود چرا که عموماً علت خطرناکی برای آن وجود دارد. در آخر آن که تمامی انسان‌ها باید حداقل هر ۶ ماه یک بار برای چک کردن وضعیت سلامت دهان و دندان‌شان به نزد دندانپزشک بروند.
همچنین بخوانید: سندرم رینود چیست و چه علائمی دارد؟
