شست‌وشوی داخل قابلمه به‌علت وجود مواد شوینده و ابزارهای مختلفی که برای این کار طراحی شده‌اند کار تقریباً آسانی‌ست. بیشتر قابلمه‌های امروزی دارای پوششی نسوز در سطح داخلی هستند و از همین روی دیگر شاهد سیاه‌شدن آن‌ها، مثل قابلمه‌های قدیمی، نیستیم. از سویی ما اغلب داخل قابلمه را با دقت و حوصله‌ی کافی می‌شوییم، اما هنگام شست‌وشوی بدنه‌ی خارجی و به‌ویژه سطح زیرین قابلمه که می‌رسد، آن‌قدر دقت به‌خرج نمی‌دهیم. به‌همین علت معمولاً پس از مدتی سطح زیرین قابلمه‌های‌مان سیاه می‌شود و جلوه‌ی درخشان و زیبای خود را از دست می‌دهد. خوشبختانه این مشکل راه‌حل‌هایی نسبتاً ساده دارد و با کمی حوصله می‌توان سوختگی و رسوبات چربی را از بدنه و پشت قابلمه پاک کرد. ادامه‌ی این نوشتار به معرفی بهترین روش‌های تمیز کردن پشت قابلمه می‌پردازیم.
راه‌کارهایی برای تمیز کردن پشت قابلمه
پیش از پرداختن به روش‌هایی که با استفاده از آن‌ها می‌توان پشت قابلمه را تمیز و سفید کرد، باید خاطر نشان کنیم که پیش از اقدام برای تمیز کردن قابلمه باید به جنس آن توجه کنید، چرا که استفاده از بعضی از روش‌ها می‌تواند به بعضی از قابلمه‌ها آسیب برساند. معمولاً قابلمه‌هایی که با فولاد ضدزنگ، فولاد کربن یا چدن ساخته شده‌اند راحت‌تر پاک می‌شوند، اما بعضی از دیگر انواع قابلمه‌ها، مثلاً قابلمه‌های هاردآنادایز، حساس‌تر اند و گاهی هم سخت‌تر تمیز می‌شوند.
از سویی باید توجه داشته باشید که تمیز کردن پشت قابلمه یا تابه کاری آسان و سریع نیست، به‌خصوص اگر چربی سوخته و جرم نسبتاً زیادی پشت قابلمه باقی مانده باشد، پس باید صبور باشید و وقت و انرژی کافی برای این کار درنظر بگیرید.
۱- از سرکه‌ی سفید بهره ببرید
با استفاده از سرکه‌ی سفید شاید نتوانید تمامی سیاهی پشت قابلمه، به‌ویژه اگر سیاهی نسبتاً زیاد باشد، را از بین ببرید، اما می‌توانید از این روش به‌عنوان مقدمه‌ای برای زدودن عمیق‌تر سیاهی پشت قابلمه استفاده کنید. با استفاده از سرکه‌ی سفید می‌توانید لایه‌ی چربی پشت قابلمه را پاک کنید و آن را برای مراحل بعد آماده کنید.
در این روش باید سرکه‌ی سفید و آب را در ظرفی که بتوانید قابلمه را در آن قرار دهید به‌نسبت ۱ به ۲ – مثلاً به ازای هر لیوان سرکه دو لیوان آب – بریزید و قابلمه را در ظرف شناور کنید. اجازه دهید قابلمه حدود نیم ساعت در محلول سرکه و آب باقی بماند و سپس آن را آبکشی کنید.
۲- جوش‌شیرین را امتحان کنید
بعد از این‌که چربی پشت قابلمه را با سرکه‌ی سفید پاک کردید، می‌توانید با استفاده از خمیر جوش شیرین لکه‌های سرسخت‌تر را از بین ببرید. برای درست‌کردن خمیر جوش‌شیرین تنها کافی‌ست جوش‌شیرین و آب را به نسبت ۳ به ۱ با هم ترکیب کنید و خمیر را روی سطح خارجی قابلمه بمالید. مطمئن شوید که تمامی سطح سیاه بیرونی قابلمه با لایه‌ای نسبتاً ضخیم از خمیر جوش‌شیرین پوشانده شده است. اجازه دهید خمیر برای حدود ۲۰ دقیقه روی سطح بیرونی قابلمه باقی بماند و سپس آن را آبکشی و خشک کنید.
۳- ترکیب سرکه‌ی سفید و جوش شیرین هم مفید است
روش بهتر و آسان‌تر برای رفع سیاهی پشت قابلمه استفاده از سرکه‌ی سفید و جوش‌شیرین به‌صورت همزمان است. در این روش مقداری جوش‌شیرین را روی سطح خارجی قابلمه بپاشید تا جوش‌شیرین کل سطح را بپوشاند و سپس چند قطره سرکه‌ی سفید روی جوش‌شیرین بریزید و منتظر شوید گاز تولیدشده به‌دنبال این واکنش شیمیایی فروکش کند. سپس با استفاده از اسفنج و یا برسی که زیاد زبر نباشد، شروع به سابیدن جوش‌شیرین و سرکه روی سطح بیرونی قابلمه کنید و بعد ظرف را آبکشی و خشک کنید.
برای افزایش اثربخشی این روش می‌توانید بعد از اضافه‌کردن سرکه به جوش‌شیرین و فروکش‌کردن گاز، چند قطره مایع ظرفشویی روی سطح بیرونی قابلمه بریزید و بعد از حدود ۲۰ دقیقه شروع به سابیدن آن با اسفنج یا برس نرم کنید. چنان‌چه بعد از آبکشی قابلمه باز هم مقداری از سیاهی پشت قابلمه باقی مانده بود، این فرایند را یک یا چند بار دیگر تکرار کنید تا به نتیجه‌ی دلخواه برسید.
در این روش می‌توانید بعد از افزودن مایع ظرفشویی و گذشت حدود ۲۰ دقیقه، از برش لیمو به‌جای اسفنج یا برس برای سابیدن پشت قابلمه استفاده کنید. لیمو اثربخشی این ترکیب را افزایش خواهد داد و باعث می‌شود نتیجه‌ی کارتان بهتر شود.
اگر فکر می‌کنید سیاهی نسبتاً زیادی پشت قابلمه جمع شده، می‌توانید از روشی قوی‌تر استفاده کرده و با افزودن حرارت به ترکیب جوش‌شیرین و سرکه اثربخشی آن را بیشتر کنید.
برای این کار قابلمه‌ای بزرگ را پر از سرکه‌ی سفید و آب به نسبت ۱ به ۲ کنید، قابلمه‌ای که قصد پاک‌کردن‌اش را دارید داخل آن قرار دهید و قابلمه‌ی بزرگ را روی شعله‌ی گاز بگذارید. گاز را روشن کنید و منتظر شوید ترکیب آب و سرکه‌ی سفید به‌جوش آید و بعد شعله را خاموش کنید. بلافاصله مقداری جوش‌شیرین به ترکیب آب و سرکه اضافه کنید و اجازه دهید قابلمه چند دقیقه‌ای داخل این ترکیب گازدار باقی بماند. در انتها قابلمه را با اسفنج یا برس نسبتاً نرم بسابید و آبکش و خشک کنید.
دقت داشته باشید که با افزودن جوش‌شیرین به ترکیب آب و سرکه واکنشی شیمیایی رخ خواهد داد و کف تقریباً زیادی ایجاد می‌شود که ممکن است روی سطح گاز یا کف آشپزخانه بریزد. بنابراین پیش از اضافه‌کردن جوش‌شیرین قابلمه‌ی بزرگ را روی سطحی قرار دهید که بعد از کثیف‌شدن به‌راحتی پاک شود.
۴- ترکیب جوش‌شیرین، آبلیمو و فویل آلومینیومی را آزمایش کنید
ابتدا ظرفی بزرگ که بتوان قابلمه را در آن قرار داد انتخاب کنید و به‌اندازه‌ی نصف گنجایش ظرف در آن آب بریزید. سپس ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری جوش‌شیرین و مقداری آبلیمو را به آن اضافه کنید و چند تکه فویل آلومینیومی را هم داخل ظرف بزرگ بگذارید. قابلمه‌ای که قصد تمیزکردن‌اش را دارید داخل ظرف بزرگ قرار دهید و آن را روی شعله‌ی گاز حرارت دهید تا به‌جوش آید. بعد از حدود ۱۰ دقیقه شعله را خاموش کنید و اجازه دهید قابلمه خنک شود. در انتها قابلمه را با اسفنج یا برس نرم بسابید، آب بکشید و خشک کنید.
۵- سس کچاپ هم کارساز است
یکی از بهترین روش‌ها برای تمیز کردن پشت قابلمه و رفع سیاهی آن استفاده از سس کچاپ یا سس گوجه‌فرنگی است. اسید موجود در سس کچاپ به رفع سیاهی پشت قابلمه کمک می‌کند. برای زدودن سیاهی پشت قابلمه با سس کچاپ باید سطح بیرونی قابلمه را با لایه‌ای نسبتاً ضخیم از سس کچاپ بپوشانید و بعد از حدود ۱۰ دقیقه آن را با اسفنج یا برس نرم بسابید، آبکشی درنهایت خشک کنید. در این روش می‌توانید از رب گوجه‌فرنگی هم استفاده کنید، اما دقت داشته باشید که سس کچاپ و رب گوجه‌فرنگی معمولاً تنها می‌توانند سیاهی پشت قابلمه‌های مسی را با کیفیتی قابل‌قبول پاک کنند و درمورد سایر انواع قابلمه نتیجه‌ی چندان خوبی ندارند.
۶- شوینده‌های شیمیایی را هم در نظر بگیرید
بعضی از شوینده‌های شیمیایی مثل گازپاک‌کن‌ها، جرم‌گیرها و پاک‌کننده‌های چندمنظوره هم می‌توانند برای تمیز کردن پشت قابلمه استفاده شوند. درصورتی‌که قصد دارید با شوینده‌های شیمیایی سیاهی پشت قابلمه را از بین ببرید، بهتر است نهایت دقت را برای واردنشدن این مواد به داخل قابلمه داشته باشید و همچنین پس از پایان کار قابلمه را به‌خوبی آبکشی کنید و مطمئن شوید بقایای مواد شیمیایی روی سطح آن باقی نمانده است.
۷- به سروقت نوشابه بروید
بعضی از لکه‌های پشت قابلمه‌ها با نوشابه هم پاک می‌شوند. برای تمیز کردن پشت قابلمه با نوشابه ظرف بزرگی را پر از نوشابه کنید و قابلمه را برای چند ساعت در آن قرار دهید و سپس با اسفنج یا برس نرم بسابید، آب بکشید و خشک کنید.
برای گرفتن نتیجه‌ی بهتر می‌توانید نوشابه را در ظرفی بریزید که بتوان آن را روی شعله‌ی گاز قرار داد و پس از گذاشتن قابلمه داخل آن، ظرف نوشابه را حرارت دهید تا به‌جوش آید و بعد از چند دقیقه شعله را خاموش کنید. اجازه دهید قابلمه برای چند ساعت در نوشابه باقی بماند و در انتها قابلمه را بسابید، آبکشی و خشک کنید.
معمولاً نوشابه کارایی چندانی برای جرم‌ها و سوختگی‌های زیاد ندارد، اما می‌تواند چربی‌های ضعیف را پاک کند.
چند نکته‌ی مهم درباره‌ی تمیز کردن پشت قابلمه
۱- درمورد قابلمه‌های فولاد ضد زنگ و چدن استفاده از روش‌هایی که در آن‌ها از جوش‌شیرین استفاده می‌شود بهتر از سایر روش‌هاست.
۲- درمورد لکه‌ها و سیاهی زیاد معمولاً می‌توانید با اسفنج یا برس نرم به نتیجه‌ی مطلوبی برسید، اما دقت داشته باشید که هیچ چیز به اندازه‌ی سیم ظرفشویی به سطح بیرونی قابلمه آسیب نمی‌زند. با استفاده از سیم ظرفشویی خط‌وخش‌هایی روی قابلمه خواهید انداخت که به‌اندازه‌ی سیاهی آن زشت‌اند، پس بهتر است تا جای امکان از آن استفاده نکنید و اگر مجبور به استفاده از سیم ظرفشویی شدید آن را با ملایمت و تنها در یک جهت روی سطح قابلمه بکشید.
۳- روش‌هایی مثل پاشیدن نمک روی سطح قابلمه و سابیدن آن با برش سیب‌زمینی، استفاده از خامه‌ی تارتار یا صابون رنده‌شده هم برای تمیز کردن پشت قابلمه پیشنهاد شده‌اند، اما این روش‌ها معمولاً نتیجه‌ی قابل قبولی ندارند و تنها می‌توانند لکه‌ها و چربی‌های ضعیف را از بین ببرند.
۴- بهترین روش برای سفید کردن پشت قابلمه این است که اصلاً از همان اول اجازه ندهید لکه‌ها و لایه‌ی روغن روی سطح زیرین قابلمه باقی بمانند. اگر بعد از هر بار استفاده از قابلمه زیر قابلمه را با دقت بشویید، هرگز شاهد سیاه‌شدن آن نخواهید بود. این‌درحالی‌ست که با غفلت از پاک‌کردن حتی یک بار چربی از زیر قابلمه و استفاده از مجدد از آن، چربی باقیمانده بار دیگر روی حرارت قرار می‌گیرد و تثبیت می‌شود و به‌تدریج به مرحله‌ای می‌رسد که پاک‌کردن آن به امری شوار تبدیل می‌شود.
همچنین بخوانید: بهترین روش‌ها برای جلوگیری از ورود حشرات به خانه
یک نظر