نیکی کریمی یکی از چهره‌های سرشناس سینمای ایران است و در طول بیش از ۲۵ سال فعالیت هنری در این رشته با بسیاری از بزرگ‌ترین کارگردانان ایرانی همکاری داشته و در فیلم‌های مهم و اثرگذار متعددی حضور پیدا کرده است. نیکی کریمی علاوه بر بازیگری، تجربه‌ی کارگردانی و تهیه‌کنندگی در سینما را هم دارد و همچنین در حوزه‌های عکاسی و ترجمه نیز آثاری ارائه کرده است. در این نوشتار نگاهی به بیوگرافی نیکی کریمی و بهترین و اثرگذارترین کارهای او خواهیم داشت.
زندگینامه نیکی کریمی
نیکی کریمی متولد ۱۹ آبان سال ۱۳۵۰ در تهران است. او فعالیت هنری خود را به‌صورت حرفه‌ای از سال ۱۳۶۸ با حضور در فیلم «وسوسه» به کارگردانی جمشید حیدری آغاز کرد و پس از آن تا سال ۱۳۹۶ در بیش از ۶۰ فیلم سینمایی و ۵ سریال تلویزیونی و شبکه‌ی نمایش خانگی حضور پیدا کرد.
نیکی کریمی چه از نظر کمیت و کیفیت فیلم‌هایی که در آن‌ها ایفای نقش کرده است و چه از نظر شمار جوایزی که طی فعالیت خود در این حرفه کسب کرده یکی از موفق‌ترین بازیگران پس از انقلاب به‌شمار می‌آید.
نیکی کریمی علی‌رغم این‌که یکی از مشهورترین هنرپیشه‌های سینمای ایران است به‌نسبت سایر هنرپیشه‌ها کمتر درگیر حواشی شده و اطلاعات دقیق و جزئی درباره‌ی زندگی شخصی او در دست نیست.
او در زمینه‌ی بازیگری تحصیلات رسمی ندارد و براساس اطلاعات موجود در وب‌سایت بانک جامع اطلاعات سینمای ایران (سوره) تا پایان مقطع دبیرستان تحصیل کرده است. در بعضی از منابع آمده که او در حدود سال ۱۳۷۱ برای تحصیل در رشته‌ی طراحی لباس به آمریکا سفر کرده است، اما این خبر به‌صورت رسمی تأیید نشده.
نیکی کریمی در سال ۱۳۷۳ در فیلم «پری» به‌کارگردانی داریوش مهرجویی حضور داشته و پس از آن هم در سال ۷۴ در چهار فیلم سنمایی به‌نام‌های «بوی پیراهن یوسف»، «سایه‌به‌سایه»، «برج مینو» و «ابر و آفتاب» حضور داشته است. با توجه به این نکته‌ها، این‌که آیا نیکی کریمی بعد از بازگشت به ایران پس از دو سال موفق به دریافت هیچ مدرکی در آمریکا شده یا نه و آیا پس از آن تحصیلات خود را در ایران ادامه داده یا نه اصلاً مشخص نیست.
نیکی کریمی درحال‌حاضر مجرد است و ظاهراً تاکنون هیچ‌وقت ازدواج نکرده است. او اکنون همراه با خانواده‌ی خود در انگلستان زندگی می‌کند.
فعالیت‌های هنری نیکی کریمی در سینما به‌عنوان بازیگر
همان‌طور که گفتیم نیکی کریمی فعالیت حرفه‌ای خود به‌عنوان یک هنرپیشه را با حضور در فیلم «وسوسه» شروع کرد و پس از آن در بیش از ۶۰ فیلم سینمایی به ایفای نقش پرداخت. فیلم‌های «عروس» به‌کارگردانی بهروز افخمی، «سارا» و «پری» به‌کارگردانی داریوش مهرجویی، «دو زن» و «واکنش پنجم» به‌کارگردانی تهمینه میلانی، «دیوانه‌ای از قفس پرید» به‌کارگردانی احمدرضا معتمدی، «بوی پیراهن یوسف» به‌کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا از مهم‌ترین و بهترین‌ها فیلم‌هایی هستند که نیکی کریمی در آن‌ها به‌عنوان هنرپیشه حضور داشته است.
نیکی کریمی علاوه‌بر فعالیت در سینما برای اولین بار با بازی در سریالی به‌نام «زندگی» به‌کارگردانی محمدرضا اعلامی به‌عرصه‌ی بازیگری در تلویزیون وارد شد. این سریال در سال ۱۳۷۴ از شبکه‌ی یک سیما پخش شد. او همچنین در سریال‌های تلویزیونی «سرزمین کهن» و «کیمیا» و همچنین تله‌تئاتر «خرده‌جنایت‌های زن و شوهری» حاضر شد. «ممنوعه» و «آقازاده» نام دو سریال نمایش خانگی‌ای هستند که کریمی در آن‌ها ایفای نقش کرده است. پخش سریال «آقازاده» به‌کارگردانی بهرنگ توفیقی اخیراً از طریق شبکه‌ی نمایش خانگی شروع شده است.
فعالیت‌های نیکی کریمی در سینما به‌عنوان کارگردان و تهیه‌کننده
نیکی کریمی پس از کسب تجربه‌ی نسبتاً زیاد در بازی در فیلم‌های سینمایی از سال ۱۳۸۰ وارد حوزه‌ی کارگردانی شد. او کار خود در این زمینه را با ساخت مستندی به‌نام «داشتن یا نداشتن» در همین سال آغاز کرد و پس از آن در سال ۱۳۸۳ اولین فیلم سینمایی خود به‌نام «یک شب» را روی پرده‌ی سینما برد. او در سال ۱۳۸۹ برای کارگردانی فیلم «سوت پایان» برنده‌ی جایزه‌ی اصلی جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم مانهایم – هایلدلبرگ (International Filmfestival Mannheim-Heidelberg) آلمان شد. جشنواره‌ی مانهایم – هایلدلبرگ همه‌ساله در این دو شهر آلمان برگزار می‌شود و به‌فیلم‌هایی هنری کارگردانان تازه‌وارد به سینمای جهانی اختصاص داده شده است. فیلم «یک شب» یکی دیگر از آثار نیکی کریمی است که در جشنواره‌های مختلف از جمله جشنواره‌ی فیلم تورین (Torino Film Festival) ایتالیا برنده‌ی جایزه شده است.
نیکی کریمی همچنین تهیه‌کننده‌ی سه فیلم «آتابای»، «آذر» و «شیفت شب» بوده است. او همچنین در چند نمایش به‌نام‌های «عروس مردگان»، «عاشقانه‌های ناآرام» و «شام با دوستان» حضور داشته است.
فعالیت‌های نیکی کریمی در سینما به‌عنوان داور جشنواره‌های فیلم
نیکی کریمی از سال ۸۲ به بعد در چند جشنواره‌ی داخلی و خارجی فیلم به‌عنوان داور شرکت داشته است. پنجاه و هشتمین دوره‌ی جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم لوکارنو سوئیس در سال ۲۰۰۶، بیست و هفتمین دوره‌ی جشنواره بین‌المللی فیلم دوربان آفریقا در سال ۲۰۰۷، پنجاه و هفتمین دوره‌ی جشنواره‌ی فیلم برلین در سال ۲۰۰۷، بخش فیلم کوتاه شصتمین دوره‌ی جشنواره‌ی فیلم کن در سال ۲۰۰۷ و بخش سودای سیمرغ سی و چهارمین دوره‌ی جشنواره فیلم فجر در سال ۱۳۹۴ از مهم‌ترین جشنواره‌هایی هستند که نیکی کریمی در آن‌ها به‌عنوان داور حضور داشته است.
جوایز نیکی کریمی در جشنواره‌های داخلی و خارجی
نیکی کریمی برنده‌ی ۱۱جایزه از جشنواره‌ی برون‌مرزی و ۳ جایزه از جشنواره‌های داخلی برای بازیگری و کارگردانی است و علاوه‌براین برای بسیاری از بازی‌های خود چه در جشنواره‌های خارجی و چه در جشنواره‌های داخلی نامزد دریافت جایزه شده است. مهم‌ترین جوایزی که نیکی کریمی به خود اختصاص داده است شامل موارد زیرند:
- جایزه‌ی مونگولفیه نقره‌ای جشنواره‌ی فیلم سه قاره اشتراکاً برای بازی در فیلم «سارا»
- جایزه‌ی صدف نقره‌ای جشنواره‌ی فیلم سن سباستین اشتراکاً برای بازی در فیلم «سارا»
- جایزه‌ی بهترین بازیگر زن جشنواره‌ی فیلم تائورمینا برای بازی در فیلم «دو زن»
- جایزه‌ی بهترین بازیگر جشنواره‌ی فیلم قاهره برای بازی در فیلم «نیمه‌ی پنهان»
- جایزه‌ی عصای سفید جشنواره‌ی فیلم تورین برای کارگردانی فیلم «یک شب»
- جایزه‌ی بهترین فیلم جشنواره‌ی مانهایم – هایدلبرگ برای کارگردانی فیلم «سوت پایان»
- جایزه‌ی کلوزآپ طلایی و لوح تقدیر جشنواره‌ی فیلم شید برای بازی در فیلم «آذر» و تهیه‌کنندگی فیلم
- جایزه‌ی سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن جشنواره‌ی فیلم فجر برای بازی در فیلم «روانی»
- برنده‌ی جایزه‌ی سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن جشنواره‌ی فیلم فجر برای بازی در فیلم «دیوانه‌ای از قفس پرید»
سایر فعالیت‌های حرفه‌ای نیکی کریمی
همان‌طور که اشاره کردیم نیکی کریمی گذشته از فعالیت حرفه‌ای در زمینه‌های عکاسی و ترجمه هم کار کرده است. او بین سال‌های ۸۷ تا ۹۶ پنج نمایشگاه عکس برگزار و همچنین شش کتاب با موضوعات مختلفی مثل شعر، رمان و زندگینامه را ترجمه و منتشر کرده است.
ماجرای انتقادها از نیکی کریمی برای فیلم آذر
نیکی کریمی تهیه‌کننده و بازیگر فیلم آذر، حمیدرضد آذرنگ بازیگر نقش اول مرد و محمد حمزه‌ای کارگردان این فیلم هستند. ظاهراً حمیدرضا آذرنگ به این‌که نیکی کریمی این فیلم را به‌صورت سفارشی برای شهرت خود ساخته و در آن حتی کارگردان و نظرات او را نادیده گرفته اعتراض دارد. او در انتقاد از نیکی کریمی گفته:
هیچ قانونی برای من بازیگر وجود ندارد که بگوید آقای آذرنگ اگر امروز حق تو را پایمال کردند به کجا و چه کسانی می توانی اعتراض کنی تا بتوانی حقت را بگیری. با این رفتارهایی که می بینیم من باید دست به دامن چه کسانی شوم؟ منظور من حقوق مادی نیست بلکه حق معنوی من در این فیلم است. هر جا که می رویم می بینیم هیچ اثری از ما وجود ندارد. برای خودم سوال شده است که آیا ما هم در فیلم «آذر» حضور داشته ایم؟ این خانم محترم چرا نمی رود برای خودش یک فیلم شخصی بسازد.
نکته‌ی جالب این‌جاست که سایر عوامل فیلم از جمله مربی موتورسواری نیکی کریمی برای فیلم آذر هم از این‌که او علی‌رغم قول‌داده‌شده در مراسم اکران فیلم دعوت نشده از کریمی انتقاد کردهاند.
نیکی کریمی در پاسخ به این انتقادات درحاشیه‌ی جشنواره‌ی فیلم فجر گفت:
به عنوان یک زن سینماگر ایرانی که ۲۶ سال از زندگیم را در این هنر صرف کرده‌ام و اندک بضاعتی هم در جشنواره‌های معتبر جهانی داشته‌ام و داوری‌هایی در این سال‌ها در کشورم و دنیا داشته‌ام، ضمن احترام به دست‌اندرکاران جشنواره و البته سلیقه‌هایشان، میخواهم گله ای از جنس همکاری کنم که اگر به لطف خدا و همت دسته جمعی همه جماعت سینمای کشور، مردم اقبالی به هنر ما کردهاند، شما موجب دلگرمی ما بشوید و مبادا که با انتخاب‌های نافهمیدنی در جشنواره موجب دلسردی نسل قدیم و بخصوص جدید سینما شوید.
نمی‌خواهم فعلا از “آذر” و بی‌مهری‌هایی که به من و همکاران زحمت‌کشم در این جشنواره شد حرف بزنم. قلبا به سینماگرانی که درست دیده نشدند و همکارانم، احترامی عمیق می‌گذارم که سختی این روزها، ایشان را دلسرد نکرده است و مطمئنم مردم نیز حرف ما را تصدیق خواهند کرد.
سخن پایانی
در این نوشتار مروری بر بیوگرافی نیکی کریمی و آثار او داشتیم و به اشاره‌ای هم به انتقاداتی که از او در ارتباط با فیلم «آذر» شد کردیم.
همچنین بخوانید: بیوگرافی مهناز افشار
