
بونگجون-هو [Bong Joon-Ho] با ساخت شاهکاری به نام Parasite یا انگل توانست هم جایزهی کن را از آنِ خود کند و هم جایزهی بهترین فیلم اسکار را. فیلم انگل سکوی پرتابی برای بونگ جون هو بود. او توانست با این فیلم شهرتی جهانی از آنِ خود کند و کاری کند که فیلمهای بعدیاش از این پس در سطح جهان مخاطبین بسیار بیشتری داشته باشند. البته او پیش از فیلم انگل در شرق آسیا و حتی در نزد کارشناسان سینمای اروپایی و امریکایی شناختهشده بود، اما فیلم انگل موجب شد که او در نزد مخاطبین سینما در اروپا، غرب آسیا و آمریکا نیز شناختهشده شود. با هم در ادامهی این نوشتار نگاهی به بهترین فیلمهای بونگ جون هو خواهیم داشت.
بهترین فیلمهای بونگ جون هو
برای هیچیک از فیلمهای بونگ جون هو – لااقل هیچیک از ۴ فیلم آخر او – نمیتوان ژانری مشخص تعیین کرد. فیلمهای جون هو در ژانرهای مختلف اند و گاه نیم ساعت از فیلم او در ژانر کمدی است و نیم ساعت دیگر در ژانر تریلر روانشناختی. او متخصص این کار است و خوب بلد است که در فیلمهایاش ژانرهای مختلف را بهبازی بگیرد. در ضمن فیلمهای بونگ جون هو را نمیتوان قاطعانه در زمرهی فیلمهای هنری یا فیلمهای تجاری قرار داد. او هم برای عوام فیلم میسازد و هم برای خواص. مضمون فیلمهایاش درعینآنکه عمیق اند، مخاطب عام را نیز راضی میکنند:
۷- سگهای واقواقکننده گاز نمیگیرند [Barking Dogs Never Bite]
این که این فیلم را در رتبهی هفتم بهترین فیلمهای بونگ جون هو آوردهایم بهمعنای آن نیست که فیلم بیارزشیست، درعوض معنایاش این است که نسبتبه ۶ فیلم دیگرِ بونگ جو هو فیلم ضعیفتری است. سگهای واقواقکننده گاز نمیگیرند شاید شبیهترین فیلم به انگل باشد. در این فیلم – باوجودیکه نخستین فیلم بلند بونگ جون هو است – شاهد طبقاتیبودن جامعه و نابرابری بسیار شدید اقتصادی هستیم. یک فارغالتحصیل دانشگاه با بازی Lee Sung Jae از سروصدای زیاد سگ همسایه به ستوه میآید و درصدد برمیآید که سگ را بدزدد. این شروع ماجرایی عجیب و البته خندهدار – از نوع بونگجونهویی – است.
سگهای واقواقکننده گاز نمیگیرند محصول سال ۲۰۰۰ است. نویسندگی و کارگردانی این اثر را خود بونگ جون هو بر عهده داشتهاست.
۶- اوکجا [Okja]
اوکجا یکی دیگر از فیلمهای بونگ جون هو است. این فیلم تولید نتفلیکس است و بخشی از آن در آمریکا فیلمبرداری شدهاست. تمامی بازیگران آن نیز کرهای نیستند و از بازیگران خارجی هم در ساخت آن استفاده شدهاست. اوکجا نام خوکی بزرگ و غولپیکر و درعینحال مهربان است. این حیوان عظیمالجثه دوستِ دختری نوجوان به نام میجا است. کمپانیای چندملیتی و ثروتمند بهدنبال این حیوان غولپیکر است، ولی میجا تلاش میکند که مانع از دسترسی آن کمپانی به این غولی مهربان شود. رابطهی میان حیوان و انسان و البته صنعت غذایی در دنیای سرمایهداری متأخر از مضامین اصلی این فیلم اند.
اوکجا محصول سال ۲۰۱۷ است و کارگردانی و نویسندگی آن را خود بونگ جون هو برعهده داشته است.
۵- مادر [Mother]
فیلم مادر همچون یکی از بهترین فیلمهای بونگ جون هو یعنی فیلم خاطرات قتل فیلمی جنایی است. این فیلم مادری را بهتصویر میکشد که درصدد اثبات بیگناهی پسرش است. پسر او معلولی ذهنی است و به قتل یک دختر متهم شده است. رابطهی مادر با پسر و همچنین پیشرفتناش برای اثبات بیگناهی پسر معلولاش چیزهای زیادی را برای مخاطب به نمایش میگذارد.
فیلم مادر در سال ۲۰۰۹ ساخته شده و همچون سایر فیلمهای این فهرست کارگردانی و نویسندگی آن برعهدهی بونگ جون هو بودهاست.
۴- میزبان [The Host]
میزبان فیلمی هیولایی است، اما فقط برای سرگرمی ساخته نشده است. در صحنهی نخست فیلم، در آزمایشگاهی، یک آمریکاییِ متخصص به فردی کرهای دستور میدهد که مادهای شیمیایی را در یک مخرج بریزد. فرد کرهای میگوید آن مخرج به رودخانهی هان ختم میشود و اگر این مادهی شیمیایی قوی درون رودخانه ریخته شود، فاجعه به بار خواهد آمد؛ اما آمریکایی گوش نمیدهد و باز دستور میدهد که ماده در مخرج ریخته شود.
این اتفاق میافتد و مادهی شیمیایی وارد رود هان در شهر سئول میشود. این ماده موجب میشود که یکی از آبزیان به یک هیولای دریایی – یا در واقع هیولایی دوزیست – تبدیل شود. فیلم میزبان روایتگر کشاکش یک خانواده از شهر سئول با این هیولا است و جالب اینجاست که در کره و خصوصاً سئول بیشتر مردم نه درگیر این هیولا بلکه درگیر ویروسی هستند که دولت کره خبر پخش آن در کشور را اعلام کرده است! در این فیلم صراحتاً شاهد آمریکاستیزی بونگ جون هو هستیم.
میزبان ساختهی سال ۲۰۰۶ بوده و کارگردان و نویسندهی آن بونگ جو است.
۳- خاطرات قتل [Memories of Murder]
فیلم خاطرات قتل شاید تا پیش از فیلم انگل محبوبترین و مشهورترین فیلم بونگ جون هو بود. این فیلم روایتگر قصهای از قتلهای سریالی در اواسط دههی ۸۰ در یکی از شهرهای کوچک کرهی جنوبی است. چندین قتل با شکلوشمایلی یکسان اتفاق میافتند و دو کارآگاه به همراه یک کارآگاه دیگر که از سئول به جمع آنها اضافه میشود، در پی قاتل این قتلها هستند. هر بار که سرنخی پیدا میکنند، سرنخشان اشتباه از آب درمیآید و بنابراین برای یافتن قاتل باید از نو شروع کنند.
دو کارآگاهِ نخست از موقعیتشان سواستفاده میکنند و مظنونان را شکنجه میدهند. جالب آنکه گاه آنقدر خسته میشوند که دوست دارند با شکنجهدادن یکی از مظنونان، از او بهاشتباه اعتراف بگیرند تا این پرونده تمام شود. کارآگاهی که از سئول آمده هر بار با این رویهی آنان مخالفت میکند، اما دستآخر او نیز به کسی که مظنونان را شکنجه میدهد تبدیل میشود.
فیلم خاطرات قتل نقدی بر نظام دیکتاتوری و دستگاههای قضایی و پلیسی آن است. این فیلم محصول ۲۰۰۳ است و نقش مهمی در شهرت بونگ جون هو ایفا کردهاست.
۲- برفشکن [Snowpiercer]
یخبندانی سهمگین کرهی زمین را دربرگرفته و آنانی که زنده ماندهاند خود را به قطاری برفشکن رساندهاند. درون قطار طبقهبندی شده و هر طبقه افراد مختلفی را در خود جای داده است. آنان که در طبقههای پایینتر هستند به رهبری یکیشان درصدد شورش علیه طبقات بالاتر اند. فیلم روایتگر این شورش است.
برفشکن نخستین فیلم جون هو به زبان انگلیسی است. این فیلم در سال ۲۰۱۳ ساخته شده و همچون فیلم انگل صراحتاً بر رابطهی طبقات پایین و طبقات بالا تمرکز دارد.
۱- انگل [Parasite]
بدونشک فیلم انگل بهترین فیلم بونگ جون هو است. این فیلم توانست جایزهی بهترین فیلم غیرانگلیسیزبان و همچنین بهترین فیلم اسکار ۲۰۲۰ را از آنِ خود کند.
فیلم روایتگر اختلاف طبقاتیست. خانوادهای فقیر با روشهای مختلف وارد خانهی خانوادهای ثروتمند میشوند و کشاکشی جذاب میان خانوادهی فقیر و خانوادهی ثروتمند و البته خانوادهی فقیری دیگر درمیگیرد. اینکه کدامیک از این خانوادهها میتوانند برندهی کشاکش در این فیلم نام گیرند، چیزی است که میباید خود شما پس از تماشای فیلم در مورد آن داوری کنید.
سخن آخر
بونگ جون هو نشان داده که میتواند یکی از بهترین کارگردانان تاریخ سینمای آسیا و حتی جهان باشد. فیلمهای او کلاسبالا هستند و اینکه او توانسته فیلمی غیرانگلیسیزبان بسازد که برای اولین بار در تاریخ جایزهی اسکار دریافت کند نشان از تواناییهای بالای او دارد. باید دید در ادامهی راه و در سالهای آینده این کارگردان ۵۰سالهی کرهای چه فیلمهای دیگری خواهد ساخت و آیا میتواند همین رویهی عالی را ادامه دهد یا خیر.
همچنین بخوانید: بهترین فیلمهای آلن دلون