با عوامل موثر بر بلند شدن قد کودکان آشنا شوید

پتانسیل رشد قدی یعنی کوتاه شدن یا بلند شدن قد، مسئله ای ژنتیکی است؛ یعنی هر فردی که به دنیا می‌آید با یک برنامه ژنتیکی از پیش تعیین شده پا به این دنیا می‌گذراد، ولی اینکه به قد حداکثر خود که در ژنتیک او نهفته است برسد یا نه، کاملا به برنامه زندگی، عومل محیطی، نوع تغذیه، وضعیت اجنماعی و اقتصادی وی بستگی دارد.

فرآیند رشد انسان در سه مرحله صورت می گیرد: نوزادی، کودکی و بلوغ

رشد در دوران نوزادی عمدتا توسط انسولین صورت می‌گیرد که ادامه رشد در دوران جنینی است. رشد سریع در دوران جنینی در ۴ ماهه آخر بارداری صورت می‌گیرد.

رشد در دوران کودکی تحت تاثیر هورمون تیروئید و هورون‌های رشد و عامل رشد شبه انسولین است و در دوران بلوغ تحت تأثیر هورمون‌های ترشح شده از غدد جنسی و هورمون رشد است که روش زندگی صحیح و تغذیه سالم و تامین ویتامین‌های مورد نیاز در هر کدام از این دوران تاثیر زیادی در عملکرد صحیح غدد و هورمون‌های رشد دارد.

تاثیر تغذیه سالم بر بلند شدن قد کودکان

در سنین رشد باید تمام ویتامین‌ها ومواد معدنی لازم برای رشد قدی کودکان و استحکام توده استخوانی آنها تأمین شود. از جمله مواد غذایی لازم برای رشد و نمو کودکان می‌توان به مصرف پروتئین‌های نظیر انواع گوشت و حبوبات و تخم مرغ و غیره و همچنین مصرف کربوهیدرات‌ها اشاره کرد. همچنین کلسیم تأثیر زیادی در رشد و استحکام استخوان‌ها دارد که باید از طریق مصرف لبنیات و سبزیجات سبز تأمین شود.

از ویتامین‌های بسیار مهم و تأثیر گذار در رشد و استحکام استخوان‌ها ویتامین «D» است که عمدتا در مواد غذایی کمتری وجود دارد. این ویتامین را با مصرف قارچ و ماهی و نور خورشید هم، می‌توان تأمین کرد. عامل دیگری که شاید کمتر به آن توجه می‌شود و برای رشد استخواها بسیار ضروری است ، عاملی به نام روی است که در خوراکی‌هایی نظیر شکلات، بادام زمینی، نخود فرنگی، و تخم مرغ، مارچوبه و…. وجود دارد.

تأثیر خواب بر قد کوتاه یا بلند شدن قد کودکان

از جمله عومل مؤثر بر بلندی قد می‌تواند خواب کافی باشد. در شب، بدن بافت‌های آسیب دیده را ترمیم می‌کند و چون هورمون رشد عمدتا در مواقع خواب ترشح می‌شود لذا نوجوانان و کودکانی که خواب کافی ندارند یا در اثر مصرف کافئین اختلال در خواب آنها ایجاد می‌شود، قدشان به میزان متناسب رشد نمی‌کند.

تأثیر سیگار و مواد مخدر بر قد کودکان و نوجوانان

سیگار کشیدن و مصرف مواد مخدر و یا حتی دود دست دوم از عوامل کوتاهی قد کودکان و نوجوانان است زیرا دود سیگار و مواد مخدر و همچنین مصرف الکل در سن رشد، بر هورمون‌های استروئید و هورمون‌های رشد تأثیر می‌گذارد و سبب کوتاهی قد و کاهش اسپرم و بیماری‌های قلبی و افزایش فشار خون در آنها می‌شود.

تأثیر ورزش بر قد کودکان

استخوان‌های بدن انسان به انواع مختلفی تقسیم می شود که بعضی از آنها مسئول رشد قدی هستند. این استخوان‌ها به استخوان‌های دراز معروف هستند که بیشتر اندام‌های فوقانی (مانند بازو) و اندام تحتانی (ران) را در بر می‌گیرند. این استخوان‌ها شامل صفحات رشد هستند که جنسشان ساخته شده از غضروف است و سلول‌های غضروفی موجود در عمیق‌ترین لایه صفحه رشد با تولید و تکثیر، تبدیل به بافت استخوانی و سبب رشد استخوانی می شود. رشد این صفحات از دوران جنینی آغاز و تا حدود ۲۰ سالگی یعنی تقریبا پایان سن بلوغ، ادامه دارد.

از طرفی ورزش و فعالیت بدنی با توجه به نوع ورزش و فشارهایی که بر روی این صفحات رشد وارد می‌کند، می‌تواند بر رشد قدی کودک و نوجوان تأثیر گذار باشد. اگر این فشارها شدید باشد موجب تخریب و متوقف شدن رشد کودک می‌شود، به همین دلیل است که می‌گویند بعضی ورزش‌ها سبب متوقف شدن رشد قد می‌شود و اگر این فشارها زیاد نباشد باعث تحریک صفحات رشد و افزایش قد فرد می‌شود.

تخمین قد حدودی کودک از روی قد پدر و مادر

برای این منظور، در پسران قد پدر و مادر را جمع کرده و به علاوه ۱۳ و بعد تقسیم بر ۲ کنید. در دختران، برای به دست آوردن این عدد تخمینی، از مجموع قد پدر و مادر، ۱۳ سانتی متر را کم  و سپس تقسیم بر ۲ کنید. این روش محاسبه کاملا تقریبی و بر اساس تجربه به دست آمده‌است و نباید مبنای محاسبه قرار گیرد.

گردآوری شده به همت: فرزانه براری