با تاریخچه و چگونگی کارکرد بازار بورس آشنا شوید

سال‌ها پیش، درست در قرن هفدهم میلادی، کمپانی هند شرقی صدها کشتی را برای تجارت طلا، ظروف، ادویه‌جات و پارچه را روانه اقیانوس‌ها و آب‌های آزاد کرد، اما این عملیات گسترده برایشان ارزان تمام نمی‌شد. پس این کمپانی تصمیم گرفت برای تامین هزینه سفرهای خود، به شهروندان حقیقی روی آورد. افرادی که می‌توانستند، راضی شدند تا در ازای سهمی از سود کشتی‌ها، مبالغی را برای حمایت مالی از آن سفرها سرمایه‌گذاری کنند. این اقدام، به کمپانی هند شرقی قابلیت سفرهای گسترده‌تر و دورتری را داد و از سوی دیگر افزایش همزمان سود برای کمپانی و سرمایه‌گذاران عاقل را به همراه داشت. کمپانی هند شرقی با فروش این سهام در کافه‌ها و بنادر در قاره‌های مختلف ناخودآگاه نخستین بازار بورس تاریخ را اختراع کرد.

از آن زمان، شرکت‌های مختلف هزینه‌های خود را برای حمایت از انواع کسب و کاری که دارند، به واسطه افراد علاقه‌مند دریافت کرده است، اما امروز بازار بورس، مدرسه‌ها، مشاغل و حتی تلویزیون‌های مستقلی دارند که به درک و آموزش مفاهیم بورسی اختصاص داده شده‌اند. بازار بورس امروزی، بسیار پیچیده‌تر از نسخه اصلی و اولیه آن است.

سوال اصلی اینجاست که کمپانی‌ها و سرمایه‌گذاران چگونه از بازار بورس استفاده می‌کنند؟

یک شرکت جدید «قهوه» را تصور کنید که تصمیم گرفته است به تازگی فعالیت خود را آغاز کند. در مرحله اول، کمپانی خودش را به سرمایه‌گذراران کلان معرفی می‌کند و اگر توجه آنها جلب شد، سرمایه‌گذاری اولیه را انجام می‌دهند و از «عرضه عمومی اولیه» آن حمایت می‌کنند. این کار کمپانی را به طور رسمی وارد بازار بورس می‌کند. جایی که افراد سهام شرکتی را که فکر می‌کننند ممکن است سودده باشد را خریداری می‌کنند.

خرید سهم توسط سرمایه‌گذاران، آنها را با تصاحب قسمتی از آن کسب و کار تبدیل می‌کند. سرمایه‌گذاری در یک شرکت، باعث رشد آن می‌شود. سرمایه‌گذاری در یک شرکت، باعث رشد آن می‌شود و با موفقیت بیشتر خریداران بیشتری احتمال سوددهی را در نظر گرفته و سهام بیشتری می‌خرند. با این تفاسیر با افزایش تقاضای سهام، قیمت آن‌ها نیز افزایش می‌یابد. در نتیجه هزینه خرید هر سهم برای خریداران آینده بالاتر رفته و ارزش سهامی افراد پیش‌تر خریده بودند هم افزایش می‌یابد. این افزایش تقاضا، کمپانی برای ابتکار عمل‌های تازه یاری می‌کند. بر همین اساس صاحبان چنین صنایعی با نشان دادن تعداد افراد علاقه‌مند به ایده‌شان می‌توانند ارزش کلی آنها در بازار سهام را هم افزایش دهند، اما اگر بنا به هر دلیلی یک شرکتی با سوددهی کم‌تر نسبت به گذشته به نظر بیاید بر عکس این اتفاق هم می‌‍افتد.

اگر صاحبان سهام فکر کنند که ارزش سهام‌شان در حال سقوط است، به امید حفظ سود و پیش از سقوط بیشتر، سهام خود را می‌فروشند. با فروش سهام از سوی سرمایه‌گذاران و کاهش تقاضا، قیمت ارزش هر سهم و به همراه آن، ارزش کلی هر سهم کاهش می‌یابد. چنین اتفاقی می‌تواند آثار زیان باری از نظر مالی برای سرمایه‌گذاران در پی داشته باشد تا زمانی که آن کمپانی مجددا به سوددهی برسد.

توان عرضه و تقاضا به المان‌های متعدی وابسته است و کمپانی‌ها تحت تاثیر نیروهای گریزناپذیر قرار دارند. مثال بارز آن نوسانات مواد اولیه، تغییر در تکنولوژی و تغییرات دستمزد است. کمپانی‌ها، نگرانی‌هایی در مورد تغییرات در مدیریت، ضد تبلیغ و عوامل بزرگتر مثل قوانین و سیاست‌های جدید بازرگانی دارند. همچنین بسیاری از سرمایه‌گذاران حاضر هستند تا سهام ارزشمند خود را برای دستیابی به علائق شخصی‌شان بفروشند. تمامی این متغیرها، باعث ایجاد نوسانات روزانه در بورس می‌شوند گه می‌تواند باعث موفقیت و یا تضعیف یک کمپانی در بازار شود.

این که یک کمپانی در بازار بورس ناموفق دیده شود باعث از دست دادن سرمایه‌گذاران و در نهایت هم سقوط ارزش سهام آن کمپانی می‌شود. اعتماد انسان به بازار بورس، می‌تواند به وقوع اتفاقات گوناگونی منجر شود. در شرایط خوب این اتفاقات به نفع شما می‌تواند رقم بخورد و رشد سریع مالی را برایتان به دنبال داشته باشد و یا بد اقبال باشید، اتفاقات روندی نزولی در پی بگیرند و در آخر منجر به وقوع بحران‌های اقتصادی شوند.

همین متغیر غیر قابل اندازه‌گیری (اعتماد) باعث شده تا حرفه‌ای‌های بازار بورس سرمایه‌گذاری بلند مدت و تدریجی را نسبت به سودآوری سریع ترجیح دهند. با این حال، متخصصان به سرعت در حال ساخت ابزارهایی هستند تا بتوانند شانس موفقیت خود را در این نظام مالی پرریسک افزایش دهند، اما بازار بورس، فقط مختص قدرتمندان و افراد ثروتمند نیست. با ظهور اینترنت، سرمایه‌گذاران می‌توانند هر روز اقدام به خرید سهام‌های کوچک و بزرگ کنند.

مردم هر چه بیشتر در مورد این سیستم پیچیده بیاموزند، می‌توانند از سهام شرکت‌هایی که به آنها اعتماد دارند، حمایت کنند و اهداف مالی و اقتصادی خود را نیز پیش ببرند. پس باید توجه داشته باشید که گام اول سرمایه‌گذاری است!

بیشتر بخوانید: ۲۷ مردادماه: شاخص بورس باز هم منفی شد!