ایران در باتلاق تحریم‌ها از بانک جهانی درخواست وام کرد!

عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی در مصاحبه‌ای چند روز قبل اعلام کرد:

جمعه من نامه‌ای به رئیس کل بانک جهانی زدم تحت این عنوان که ما ‌می‌خواهیم ۱۰۰ درصد سهمیه خود را از این تسهیلاتی که شما بدون قید و شرط اعلام کردید و حق طبیعی ما هم هست، استفاده کنیم. یعنی در حد ۵ میلیارد به ما برای پشگیری از کرونا و درمان ویروس کرونا و آسیب‌های اقتصادی ناشی از آن، اختصاص بدهند. واکنش آنها صداقتشان در ادعایی که دارند را نشان می‌دهد.

چندی پیش صندوق بین‌المللی پول ۵۰ میلیارد دلار برای کمک به کشورهای آسیب دیده از بیماری کرونا اختصاص داد. این امکان صندوق بین‌المللی پول ابزار مالی سریع نام دارد. سهمیه ایران هم از تسهیلات بانک جهانی، پنج میلیارد دلار است که رییس بانک مرکزی درخواست دریافت صد درصد تسهیلات را کرده‌است.

سخنگوی صندوق بین‌المللی پول درباره درخواست کمک مالی ایران گفته‌است:

در حال مشاوره فعال با کشورهای عضو هستیم.

این اولین بار در حدود پنجاه سال اخیر است که ایران از صندوق بین‌المللی پول چنین درخواستی می‌کند.

در همان روزی که همتی درخواست رسمی ایران را در مصاحبه‌ای تلویزیونی اعلام کرد، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان هم در حساب توییتر خود پستی را به شرح زیر منتشر کرد:

صندوق بین‌المللی پول باید به تعهدات این صندوق پایبند باشد و در طرف درست تاریخ بایستد و مسئولانه اقدام کند.

ایران پس از چین در کنار ایتالیا و کره جنوبی، بیشترین آمار مبتلایان کرونا را دارد.
از سویی پیش‌بینی می‌شود کشور صدمات اقتصادی زیادی به دلیل تعطیلی کسب و کارهای کوچک متحمل شود.
البته لازم به ذکر است، استقراض داخلی یا خارجی معملا راه حل تامین کسری بودجه دولت است.
داستان بانک جهانی اما با صندوق بین‌المللی پول متفاوت است.
اولین درخواست ایران از بانک جهانی به سال ۱۳۳۶ باز می‌گردد.
از طرفی بنابر آمار موجود، آخرین بار که ایران از صندوق بین‌المللی پول، وام گرفته‌ سال ۱۳۴۱ بوده‌است.

به نظر کارشناسان اقتصادی افزایش بدهی یک کشور از منظر بین‌المللی به منزله اعتبار و توان مالی در آن کشور است.
کشورهای کم درآمد دنیا هم که قادر به گرفتن وام در بازارهای بین‌المللی نیستند، از نهادهای بین‌المللی، اعتبار و وام بدون بهره دریافت می‌کنند.
نخستین استفاده ایران از منابع مالی صندوق در سال ۱۳۳۰ بود که در اثر مشکلات ارزی حاصل از ملی شدن نفت به وجود آمده‌بود.
تعداد وام‌های اخذ شده از بانک جهانی تا امروز به ۱۶۰۱ فقره تسهیلات رسیده‌است.
۱۳۲۹ مورد از وام‌ها تا سال ۹۲ به صورت کامل پرداخت شده و ۲۷۲ مورد در جریان باز پرداخت است.

وضعیت ایران برای اخذ وام

در سال‌های اخیر تحریم‌های ظالمانه و شرایط بد اقتصادی موجب به تاخیر افتادن برخی بازپرداخت‌ها شده‌ و ایران به عنوان دومین کشور خاطی عضو بانک جهانی بعد از زیمبابوه قرار داده‌است.
در سال ۲۰۰۰ وام ۲۳۲ میلیون دلاری کشور با موضوع بهداشت و فاضلاب تایید شد.
از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ هم، ۷۲۵ میلیون دلار وام برای پروژه‌های مدیریت و محیط زیست بازسازی مناطق مسکونی و آب و فاضلاب اخذ کرد.
افزون بر آنکه تاییدیه دریافت وام ۴۰۰ میلیون دلاری امداد به زلزله‌زدگان را هم وصول کرد.
از سال ۲۰۰۵ در راستای همراهی بانک جهانی با تحریم‌های بین‌المللی اقتصادی علیه ایران با پرداخت هیچ وامی به ایران موافقت نشده‌است.

حال با توجه به تحریم‌های ظالمانه گسترده و همه جانبه علیه ایران و اثر گذاری آمریکا بر تصمیم این نهاد؛ مشخص نیست واکنش صندوق بین‌المللی پول به این درخواست ایران چه می‌تواند باشد!
همچنین نظر به اینکه چندی پیش ایران با ریاست چین در لیست سیاه FATF قرار گرفت، اگر صندوق بین‌المللی پول هم با درخواست ایران موافقت کند؛، عملا در کوتاه مدت نمی‌تواند به نتیجه خاصی برسد.