تاریخ سازی و جلای اقتصاد ترکیه با سریال سازی این کشور
ترکیه موفق شده در حوزه سریال سازی، هند و کره جنوبی را پشت سر بگذارد!
برنامه حساب شده و طولانی مدت ترکیه، بهره‌برداری از تمام پتانسیل‌های موجود در جهت پیشبرد سیاست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی است. روندی که با استفاده از ظرفیتهای فضای رسانه و شبکه‌های گسترده تلویزیونی، یکی از نقاط قوت دولت رجب طیب اردوغان به حساب می‌آید. ترکیه با داشتن بیش از ۱۲۵۰ کانال تلویزیونی و رادیویی در بخش‌های دولتی و خصوصی، چهارمین کشور از نظر برخورداری از رسانه‌های فراگیر در دنیاست. ترکیه در حال حاضر پس از آمریکا، دومین صادر کننده بزرگ فیلم و سریال به شمار می‌آید و توانسته در رقابت با هند و کره جنوبی که در زمینه صادرات سریال، بزرگترین و سرسخت‌ترین رقبایش محسوب می‌شوند، پیشی بگیرد.
ترکیه بر خلاف هند که در زمینه ساخت سریال بیشتر آمریکا و اروپا را جامعه هدف قرار داده، بیشتر روی مخاطبان خود در آسیا و آفریقا سرمایه گذاری کرده است. در همین خصوص بنا بر اعلام وزارت تجارت ترکیه، سریالهای ساخت این کشور در بیش از ۱۴۶ کشور جهان به فروش می‌رسند. بر اساس آمارهای به دست آمده، سالانه به طور میانگین حدود ۶۰۰۰ ساعت سریال ترکیه‌ای در این مناطق پخش می‌شود. در این میان صعنت فیلم سازی در ترکیه را می‌توان به لطف نمایش آنلاین در زمره ۱۹۰ کشور دنیا دنبال کرد. آمارها نشان می‌دهند تعداد مخاطبان جهانی سریالهای ترکیه‌ای بیش از ۷۰۰ میلیون نفر است. بر اساس اطلاعات به دست آمده، در سال‌های اخیر محبوبیت این سریال‌ها در آمریکای جنوبی نیز رشد یافته و باعث افزایش ۴۶ درصدی حضور گردشگران این قاره در ترکیه شده است.
در زمینه کارکردهای اقتصادی رسانه هم دولت رجب طیب اردوغان با سیستگذاری هوشمندانه توانسته سالانه مبلغ ۶۰۰ میلیون دلار، رقمی بیشتر از میزان صادرات فرش ایرانی از طریق ساخت و صادرات فیلم و سریال برای کشورش درآمدزایی کند. فیلم و سریال‌هایی که از مضامین نرم فرهنگی برخوردار هستند و برای احیای بافت‌های فکری و فرهنگی امپراتوری عثمانی در جغرافیای سابق این کشور می‌کوشند. دامنه موضوعات محصولات فرهنگی ترکیه متنوع است و از درام‌های آمیخته با فرهنگ شرقی و غربی تا به تصوری رمز گشایی‌هایی تازه از تاریخ را در برمی‌گیرند که البته همین امر تاثیر به سزایی در نحوه دیده شدن تاریخ فرهنگ و سیاست در ترکیه از منظر چشم جهانیان دارد.
با این حال صنعت فیلم و سریال ترکیه علی‌رغم موفقیت در جهان، در داخل این کشور نمایانگر رویارویی لیبرال‌ها و محافظه کاران است. بر همین اساس، محافظه کاران، محتوای فیلم و سریال در این کشور را خلاف عرف جامعه و موجب تضعیف بنیان خانواده می‌دانند. با این حال آنچه که به نظر می‌رسد این است که دولت ترکیه تمایل ندارد با اعمال محدودیت در این حوزه، فرصت عظیم بهره‌وری اقتصادی خود را از دست بدهد. روندی که در کشور خودمان به عنوان یکی از همسایه‌های ترکیه، برعکس دنبال می‌شود. آن هم در شرایطی که ایران به عنوان یکی از پنج تمدن باستانی محسوب می‌شود.
به راستی ما در کجای این هیاهوی صادرات فرهنگ در دنیا قرار داریم؟
طبق معمول اطلاعات مقتنی از صادرات سریالهای ایرانی در دسترس نیست. به نظر می‌رسد دو سریال امام علی (ع) محصول سال ۱۳۷۵ و مردان آنجلس محصول سال ۱۳۷۸، مهم‌ترین سریال‌هایی بودند که قطار صادرات سریالهای ایرانی را آن هم تنها به مقصد بازار کشورهای عربی به راه انداختند. روندی که در سال‌های بعد باز هم با صادرات همین طیف سریالهای مذهبی ادامه پیدا کرد. به عنوان مثال، دو سریال یوسف پیامبر و مختارنامه هنوز هم در برخی از کشورهای همسایه در حال نمایش است. با این وجود، سریالهای مذکور ارز آوری چندانی نداشتند و نتوانستند جایگاهی در اقتصاد هنر پیدا کنند. یکی از دلایل چنین اتفاقی عدم تناسب محتوای سریالهای صادراتی ایران با جامعه کنونی و زندگی روزمره مردم است. باید توجه داشت که این ظرفیت با وجود پتانسیل بالای نویسندگان و عوامل برجسته سینمای ایران می‌تواند در این حوزه برای کشورمان محفوظ بماند.
بیشتر بخوانید: سریال آقازاده | محصول تازه اوج هم نشان داد عبور از خطوط قرمز را خوب بلد است
