از سیر تا پیاز آنچه که درباره ویروس کرونا باید بدانید!

جلسه پرسش و پاسخی درباره بیماری حاصل از ویروس کرونای جدید موسوم به کوید-۱۹ که مهمان این روزهای ایرانیان و مردم اغلب کشورهای دنیاست با چند تن از پزشکان و متخصصان بیمای‌های عفونی کشور کشور برگزار کردیم و تقریبا سیر تا پیاز آنچه که لازم است بدانیم را مطرح کرده‌ایم. حال توجه شما مخاطبان عزیز مجله اینترنتی خبرببر را به این مقاله تماما کرونایی جلب می‌نماییم.

۱.سرکار خانم دکتر محبوبه حاج عبدالباقی، شما به عنوان متخصص بیماری‌های عفونی که عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران هم هستنید، لطفا بفرمایید که همه چی آرومه و هیچ جای نگرانی‌ای نیست؟

اگر این را از من بخواهید قطعا چنین چیزی به شما نمی‌گویم!

آیا می‌توانیم در این شرایط کرونایی با چای از شما پذیرایی کنیم؟

شما اینجا اگر برای پذیرایی چای بیاورید من آن را در این شرایط نمی‌خورم.

چرا، می‌ترسید یک وقت خدایی نکرده انگشتانتان آلوده شوند؟

ببینید، خیلی راحت می‌تواند بر اثر خارش صورت، تماس دست با صورت پیش بیاید و این حرکت یه حرکت ناخودآگاه است که همه ما داریم و می‌تواند ناخواسته باعث آلودگی و انتقال آن شود.

خب، آیا تحت این شرایط افراد را باید به علت نداشتن ماسک به صورت مواخذه کنیم؟

نه لزوما. اگر فردی بیمار باشد و علائمی که مربوط به بیماری کروناست را داشته باشد، مثلا سرفه کند، تنگی نفس یا حتی ممکن است تب داشته‌‌باشد و ماسک نزده‌باشد، باید به او اعتراض کرد.

اگر به ویروس کرونا مبتلا شویم، چه اتفاقی می‌افتد؟

ببینید این بیماری، عن‌قریب بسیاری از افراد را مبتلا می‌کند و بعد از آن بهبود می‌یابند.

خب، من با چه علائمی بفهمم که کرونا گرفتم؟

این علائم به صورت سرفه، ممکن است گلو درد و سر درد، تب باشد یا نباشد و بعد در مراحل بعدی تنگی نفس باشد. اگر این علائم در هر فردی باشد ممکن است در حال حاضر که اپیدمی بیماری وجود دارد، آن فرد مبتلا شده باشدو در چنین وضعیتی توصیه به ماندن در منزل می‌شود.

در این صورت در خانه کار خاصی باید انجام دهم؟

فرد مشکوک باید استراحت کند. مسکنی بخورد تا علائمش بهتر شود.

خب این طوری که ممکن است دیگران در خانه بیماری را از من بگیرند؟!

شما باید به اتاق دیگری بروید. شمایی که مریض هستید، اگر یک جای دیگری که تهویه داشته‌باشد؛ مثلا به این شکل که در اتاق قابل باز و بسته شدن باشد که هی به طور مرتب علی‌الخصوص پنجره قابلیت باز و بسته شدن به منظور گردش هوا داشته باشد بروید. در چنین شرایطی هم مثلا شما بیمار هستید و مادرتان قصدر مراقبت از شما را دارد یا پدرتان می‌خواهد از شما مراقبت کند؛ این افراد باید از ماسک استفاده کنند و پیش شما بیایند.

۲.خانم دکتر عالیه پوردست، خب شما تا الان خودتان به عنوان متخصص بیماری‌های عفونی و فلوشیپ پیشگیری و عفونت، نمودار رشد ویروس کرونا را دیده‌اید؟

بله!

 به نظر شما خیلی ترسناک نیست؟

اولین کرونایی که انسان‌ها را ترساند، در سال ۲۰۰۲ با ظهور بیماری سارس بود.

شما، جالب‌ترین شایعه‌ای که در مورد ویروس کرونا شنیدید چه بود؟

این بود که از کوچه‌ای که داخلش بیمارستان‌های مخصوص کرونا تاسیس شده و داخل آن بیمارستان از بیماران کرونایی مراقبت می‌کنند؛ اگرما عبور کنیم به بیماری کرونا مبتلا می‌شویم.

بالاخره رشد ویروس کرونا فزونی است یا رو به کاهش است؟

الان در حال حاضر، ویروس کروتایی که آمده، روند ابتلا و سرایتش رو به افزایش است اما درصد کشندگی آن خیلی کمتر از بیماری‌های سارس و مرس البته تا به الان گزارش شده‌است.

خانم دکتر، اصلا خود کرونا چیه؟

ویروس کرونای جدید که باعث بیماری کوید-۱۹ می‌شود در اصل یک ویروسی هست که دوره کمون طولانی دارد. یعنی یک دوره نهفتگی تقریبا ۳ تا ۱۴ روز و البته جدیدا می‌گویند تا ۲۱ روز دارد. بنابر گفته‌ها، داخل این دور کمون فرد بدون علامت است ولی ‌می‌تواند بیماری را به افراد مختلف جامعه انتقال بدهد.

از ماسک روی صورت چگونه استفاده کنیم؟

اگر ماسک جراحی زده می‌شود، حتما یک قسمت فلزی که در بالای ماسک تعبیه شده‌ را باید با دو انگشتمان متناسب کنیم (Fit Test)، یعنی قسمت فلزی را بگذاریم بر روی پل بینی‌ خودمان و فشار دهیم که فیکس شود و از قسمت ته آن نیز فشار دهیم که تا زیر چانه را پوشش دهد.

برای مصرف میوه‌‌ها و سبزیجات هم ملاحضه‌ای وجود دارد؟

همه نوع میوه‌ای را مثل قبل می‌توان استفاده کرد چرا که این ویروس نسبت به تمام مواد شوینده حساس هست و به هر حال گندزدایی سبزیجات و میوه‌ها را به مانند قبل خیلی راحت می‌توان انجام داد و استفاده کرد.

۳.جناب آقای دکتر آرش سیفی، از شما به عنوان متخصص بیماری‌های عفونی که عضو هیئت علمی دانشگاه تهران هم هستید می پرسم، بالاخره ما دستکش به دست کنیم و ماسک بزنیم یا نه؟

معمولا اطلاعات افراد صحیح یا ناصحیح است؛ مانند همین پوشیدن دستکش که خیلی از افراد ذهنیت اشتباهی نسبت بهش دارند.

آقای دکتر، اولین خاطره شما از ویروس کرونا چیه؟

اولین شبی که بحث ویروس کرونا در کشور پیش آمد، من داشتم از بیمارستان می‌آمدم و در ذهنم داشتم با توجه به این خبری که منتشر شده، الان قاعدتا همه مردم خیابان‌ها را خالی کرده‌اند و احتمالا دیگر تجمع به آن صورت نخواهیم داشت اما برایم جالب بود. انگاری مردم در کنار یکدیگر جشن کرونا را برگزار می‌کردند و دورهمی داشتند و تا پاسی از شب در حال خوردن و نوشیدن بودند.

پس من کی باید به بیمارستان مراجعه کنم؟

آن زمانی که احساس میکنید بد حالید، تنگی نفس دارید، احتمال می‌دهید شاید ریه شما عفونت کرده‌باشد؛ زمانی است که شما باید به بیمارستان مراجعه کنید و آزمایش و عکس از شما بگیرند.

ماسک زدن خیلی اهمیت دارد؟

لازم است بدانیم که اتفاقا از نظر تنفسی ویروس‌ها کمتر منتقل می‌شوند. شما حساب کنید اگر ۱۰۰ درصد انتقال را بخواهیم بگیریم، شاید ۲۰ درصد از آن از طریق تنفس منتقل می‌شود. بنابراین نقش ماسک زیاد پررنگ نیست. در اصل از طریق محیط آلوده و تماس با دست آلوده و اینها بیشتر منتقل می‌شود. شاید ۸۰ درصد اینچنین منتقل می‌شود.

ولی آقای دکتر اگر توجه کرده‌باشید، بیشتر مردم در خیابان‌ها ماسک زده‌اند؟

در فضای باز و آزاد، اصلا توصیه نشده افرادی که سالم هستند خیلی از ماسک استفاده کنند. توصیه این اسک که فرد مبتلا از ماسک استفاده کند که بیماری را به سایرین منتقل نکند.

پس در نهایت کجا باید از ماسک استفاده کرد؟

ما در مکان‌هایی مثل مترو که خیلی تراکم جمعیت زیاد است و افراد بیمارممکن است رعایت نکنند، به مردم توصیه می‌کنیم از ماسک‌های جراحی معمولی در چنین مکان‌هایی استفاده کنند.

خب ببخشید آقای دکتر چه نوع ماسکی را باید استفاده کنند؟

استفاده از ماسک‌های فیلتردار و قوی آنچنان نیاز نیست. ماسک‌های جراحی معمولی و ماسک‌های پارچه‌ای  معمولی هم کفایت خواهدکرد.

راستی آقای دکتر نظرتان راجع به اینکه اغلب افراد دستکش به دست دارند، چیست؟

موضوع دستکش در مورد منع فرد سالم هیچ نقشی نخواهد داشت. به این خاطر که من اگر دستکش بپوشم، دیگر دستم را نمی‌شویم و بدانید که ویروس از دستکش هم رد می‌شود. پس به دست منتقل خواهد شد. فقط این دستکش بار آلودگی را می‌تواند پایین‌تر بیاورد.

آقا دکتر محل کار و خانه را چگونه می‌توان ضدعفونی کرد؟

تقریبا تمام ضد عفونی کننده‌هایی که ما در اختیار داریم روی این ویروس موثر هستند و این بستگی به ما دارد که چه چیزی را می‌خواهیم ضدعفونی کنیم و چه کاری می‌خواهیم انجام بدهیم. همین مبحث شوینده‌ها، شوینده‌هایی که ما داریم مانند انواع و اقسام پودرهای شوینده موجود یا وایتکس‌هایی که داریم، همگی روی این ویروس موثرند. حتی اسپری‌های ضد عفونی کننده‌ای الان داریم که می‌توان بر روی محیطی آن را پاشید و سپس با دستمال تمیز کرد؛ آنها هم این ویروس را از بین می‌برند و موثر هستند.

آقای دکتر یعنی حتی مایع ظرفشویی هم می‌تواند چنین کاری کند؟

بله، حتی مایع ظرفشویی چون این ویروس‌ها هم ساختار چربی یا لیپیدی دارند، توسط اکثر شوینده‌ها از بین می‌روند.

۴.جناب آقای دکتر داوود یادگاری، اجازه بدید از شما به عنوان متخصص در بیماری‌های عفونی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی این سوال را بپرسم. می‌گویند دو درصد از افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند جان خود را بر اثر ابتلای به آن از دست می‌دهند، پس چرا انقدر آمار جان باختگان بیماری در کشور ما بالاست؟

علت این اختلاف، این است که تعداد مواردی که تست کرونایشان مثبت شده هنوز کاملا مشخص نیست. ما موقعی می‌توانیم بگوییم آمار مرگ‌و‌میرمان ناشی از این بیماری درست است که تعداد موارد ثابت شده هم داشته‌باشیم.

آقای دکتر، شایعه‌ای وجود دارد مبنی بر اینکه نفستان را باید درسینه به مدت ۱۰ ثانیه حبس کنید و نگهدارید؛ اگر سرفه کنید احتمال اینکه مبتلا به کرونا باشید وجود دارد. نظر شما در این باره چیست؟

چنین چیزی منبع علمی ندارد و به نظرم ارزشی هم ندارد.

تکلیف رابطه جنسی این وسط چه می‌شود؟

ما در این شرایط داریم می‌بینم که هر مرد یا زنی که به این ویروس و بیماری گرفتار شده، همسرش نیز گرفتار بیماری شده‌است. اگر فردی علامت‌دار هست به خصوص شروع علائم بیماری را دارد؛ مثلا تب دارد، سرفه می‌کند، تنگی نفس دارد یا استخوان درد دارد، حتما از چنین برخوردی خودداری کند.

در درسانه‌ها می‌بینیم که مدام می‌گویند افراد مسن خیلی باید مواظب سلامتیشان در شرایط فعلی باشند اما می‌بینیم جوان‌ها هم در حال ابتلا به این بیماری هستند و جانشان را از دست می‌دهند. چرا؟

این سوال خوبیست ولی باید بگویم آماری که در سراسر دنیا بالاخره چاپ شده و علمی هم هست و از کیس علمی برخوردار است نشان می‌دهد هر چه سن بالاتر می‌رود، به مراتب میزان مرگ‌ومیر هم بیشتر است. بر اساس آمارهای موجود میزان مرگ‌ومیر در سنین بالای ۸۰ سال، ۱۵درصداست، بین ۷۰ تا ۷۹ سال میزانش ۸ درصد است و همین طور روندی نزولی دارد به گونه‌ای که برای سنین زیر ۳۹ سال میزان مرگ‌ومیر افراد چیزی در حدود ۰/۲ درصد است. خب طبیعی است که ۰/۲ درصد یعنی ۲ نفر در ۱۰۰۰ نفر یا به عبارت دیگر یعنی از هر هزار نفری که به این بیماری در بازه سنین زیر ۳۹ سال مبتلا می‌شوند، تنها دو نفر جانشان را از دست می‌دهند.

مادرهایی که نوزاد شیرخوار دارند باید مراقبت ویژه‌ای داشته‌باشند؟

حتما به بچه خود شیر بدهند. دستان خود را قبل از شیر دادن و پس از آن با آب و صابون بشویند. موقع شیر دادن حتما از ماسک استفاده کنند و خوب بدانند هیچ منعی برای شیر دادن وجود ندارد.

داریم وارد فضای عید نوروز می‌شویم. سخن پایانی شما چیست؟

1. از دست دادن و رو‌بوسی کردن باید خودداری کنید.
2. حتی‌الامکان در خانه استراحت کنید.
3. تمام مهمانی‌ها و جشن‌های خانوادگی را باید لغو کنید تا انشالله بتوانیم سال آینده، عیدی به مراتب بهتر از زمان حال و عاری از بیماری کرونا داشته‌باشیم.