ارز دیجیتال | عاملی برای دور زدن تحریم‌ها اما با اثرات مخرب محیط زیستی

فعالان اقتصادی مدتی است که به منظور دور زدن تحریم‌ها راهکار استفاده از ارز دیجیتال را در پیش گرفته‌اند. چرا که ارزهای دیجیتال بر بستر شبکه جهانی اینترنت در میان اشخاص مختلف، مبادله می‌شود و جالب اینجاست بدانید هیچ بانک یا دولتی بر آن نظارت نمی‌کند. آمارها نشان می‌دهند در نیمه نخست سال جاری میلادی و در بحبوحه پاندمی ویروس کرونا، بهای ارز دیجیتال با افزایش رشد ۲۷ درصدی مواجه شده است.

جالب است بدانید هزاران مزرعه غیر مجاز استخراج ارز بیت کوین که در زمره محبوب‌ترین و ارزشمندترین ارزها در میان ارزهای دیجیتال موجود است، در این وجود دارد. طبق برآوردهای انجام شده، برای تولید هر واحد ارز مجازی «بیت کوین» نیازمند مصرف ۷۲ هزار کیلو وات برق هستیم. این رقم یعنی برای تولید هر واحد از این گونه‌ی ارز دیجیتال چیزی معادل با اندازه مصرف برق ۲۸ مشترک، استفاده می‌شود.

بر همین اساس استخراج کنندگان رمز ارزهای دیجیتال برای فعالیت خود نیاز استفاده از برقی ارزان قیمت دارند. از همین رو در ایران این افراد بیشتر از تعرفه‌هایی نظیر کشاورزی، خانگی و صنعتی استفاده می‌کنند. قیمت ارزان برق در ایران باعث شده سرمایه گذاری گسترده‌ای در حوزه استخراج ارز دیجیتال در کشور انجام شود و هزاران دستگاه استخراج کننده یا اصطلاحا ماینر به طریق قاچاق و غیرقانونی روانه کشور شود.

سال ۲۰۰۸ بود که ارز دیجیتال متولد شد و اولین ثمره‌اش همان بیت کوینی است که اسمش به گوشتان آشناست. ارزی که به سرعت توانست در بازارهای اقتصادی گسترش یابد و در حال حاضر نیز به عنوان یکی از حوزه‌های جذاب برای سرمایه‌گذاری در جهان امروز شناخته می‌شود. اگر به یاد داشته باشید سال گذشته حسن روحانی پیشنهاد استفاده کشورهای اسلامی از رمز ارزها را مطرح کرد و پس از اعلام این موضوع توسط شخص رئیس جمهور، برخی از مسئولان بانکی از ایجاد رمز ارز ملی خبر دادند.

کارشناسان معتقدند به کار گیری این نوع از تکنولوژی که تمام خدمات بانکی را در بستر بلاک چین پیاده سازی می‌کند، حداقل به ۱۰ سال زمان نیاز دارد. شرایط استفاده از ارز دیجیتال در حالی مطرح شده که اقتصاد ایران از سال ۲۰۱۸ و پس از شدت گرفتن تحریم‌های آمریکا با مشکلات عدیده‌ای مواجه شده به طوری که تورم در طی همین مدت تا رقم ۳۴ درصد افزایش یافته است. در این شرایط بسیاری از فعالان اقتصادی استفاده از ارزهای دیجیتال را راهی برای دور زدن تحریم‌های موجود می‌دانند اما در مقابل برخی دیگر ارزهای دیجیتال را باعث افزایش احتمالی نرخ تورم  در نظر می‌گیرند؛ چرا که ترکنش‌های ارزهای دیجیتال، سرعت گردش پول را افزایش می‌دهد.

خوب است بدانید در سال ۲۰۱۸ میلادی دو ایرانی به دلیل دور زدن تحریم‌ها آن هم با استفاده از ارز مجازی بیت کوین، توسط دفتر کنترل دارایی وزارت خزانه‌داری ایالات متحده تحریم شدند. با این حال ارزهای دیجیتال  مشکلات خاص خود را نیز دارند. بخش جالب توجه ماجرا اینجاست روند کار در شبکه بیت کوین به نحوی است که هرگز اجازه جابه‌جایی رقم‌های بالا و نوعاً میلیاردی را به شما نمی‌دهد.

حال به این نکته توجه نمایید. نتایج یک نظرسنجی صورت گرفته در سال ۲۰۱۹ میلادی نشان می‌دهد که از یک جامعه ۱۶۵۰ نفری استفاده کننده از رمز ارز بیت کوین در ایران، حداقل ۲۵ درصدشان تراکنش‌هایی بین ۵۰۰ تا ۳۰۰۰ دلار در ماه آن هم با استفاده از همان ارز بیت کوین را داشته‌اند. با تمامی این تفاسیر جالب اینجاست که آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرده استخراج ارز دیجیتال، خود زمینه‌ای برای درآمدزایی در حوزه انرژی و صنعت برق کشور است.

این در حالی است که فعالان محیط زستی بر خلاف دیدگاه آذری جهرمی به این ماجرا نگاه می‌کنند و نگران تاثیرات مخرب محیط زیستی ارز مجازی بیت کوین هستند. بر اساس پیش بینی‌های صورت گرفته در سال ۲۱۰۰ میلادی، دمای کره زمین به طور میانگین ۴ درجه سانتی‌گراد گرم‌تر از دمای میانگین فعلی آن باشد. مسئله‌ای که به سادگی نمی‌توان از آن چشم پوشی کرد. در همین خصوص کاهش گسترده تولید گازهای گلخانه‌ای متکی به کارآمد ساختن مهار انرژی در سرتاسر زمین است و در دنیایی که امروز سخت به اینترنت و سرورهایش وابسته شده، ارزش یابی کالایی چون بیت کوین آن هم بدون در نظر گرفتن هزینه‌های زیست محیطی‌اش در نظریه؛ امری ناممکن است.